معافیت پزشکی

لیست کامل بیماری هایی که موجب معافیت پزشکی می شود، به شرح ذیل است:

بيماريهاي عمومي

ماده 29: مشمولان مبتلاء به بيماريهاي عمومي با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلا ميشوند
از معافيتهاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند 1- عدم كفايت رشد و نمو جسمي و عضلاني كافي كه موجب ناتواني در انجام تكاليف
نظامي ميشود معاف دائم.
بند 2- ابتلاء به بيماريهاي قابل علاج كه مدت درمان آنها بيشتر از يك ماه باشد و همچنين اعمال جراحي و
كسانيكه در دوران نقاهت بيماري ميباشند
با تشخيص شوراهاي پزشكي از 6 ماه تا يكسال معاف موقت.
بند 3- پائين افتادگي احشاء توام با اختلالات عملي معاف دائم.
تبصره: نوع خفيف-معاف از رزم.
بند 4- طول قد مشمولان كمتر از 150 سانتي متر معاف دائم.

بيماريهاي غدد مترشحه داخلي

ماده 30: مشمولان مبتلاء به بيماريهاي غدد مترشحه داخلي با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلا مي باشند
از معافيتهاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند 1- بيماريهاي غدد هيپوفيز اكرومگالي،ژيگانتيسم،سندروم كوشينگ،ديابت بي مزه،
آدنوم هيپوفيز،هيپوفونكسيون كلي هيپوفيز معاف دائم.
بند 2- بيماريهاي غدد تيروئيد.
الف) گواتر توكسيك معاف دائم.
ب) هيپرتيروئيدي و هيپوتيروئيدي معاف دائم.
ج) گواترهاي حجيم معاف دائم.
د) ندولهاي گرم و سرد معاف دائم.
ه) تيروئيديتهاي حاد شش ماه معاف موقت.
و) گواتر عمل شده خدمات غيررزمي.
بند 3- بيماريهاي غدد پاراتيروئيد.
هيپر پاراتيروئيدي و هيپوپاراتيروئيدي معاف دائم.
بند 4- بيماريهاي غدد فوق كليوي.
پركاري و كم كاري غده فوق كليوي معاف دائم.
بند 5- بيماريهاي غدد بيضه
الف) تومورهاي بيضه معاف دائم.
ب) ژنيكوماستي شديد معاف دائم.
ج) سندروم كلاين فلتر معاف دائم.
بند 6- بيماريهاي غدد ديگر
الف) تومورهاي هيپوفيز معاف دائم.
ب) هرمافروديسم‌ها معاف دائم.
بند 7- بيماريهاي تغذيه و متابوليك
الف) ديابت قندي معاف دائم.
ب) هيپوانسولينيسم معاف دائم.
ج) بيماريهاي ويلسون معاف دائم

بيماريهاي پوست و بافتهاي زير پوست

ماده 31: مشمولان مبتلاء به بيماريهاي پوست و بافتهاي زيرپوست با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلاء مي‌باشند
از معافيتهاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند 1- انواع اگزماهاي وسيع وشديد
الف) در صورتي كه مزمن و مقاوم به درمان باشد معاف دائم.
ب) در ساير موارد خدمات غير رزمي.
بند 2- عفونتهاي قارچي عميق و وسيع پوست
الف) در صورتي كه مزمن و مقاوم به درمان باشد معاف دائم.
ب) كچلي 6 ماه معاف موقت.
بند 3- هيپرئيدروز (عرق كردن كف دست) شديد معاف دائم.
بند 4- ليكن پلان پوستي و مخاطي شديد و گسترده معاف دائم.
بند 5- بسوريازيس كف دست و يا زيس‌هاي شديد و گسترده وانور سه معاف دائم.
بند 6- سل‌هاي پوستي معاف دائم.
بند 7- لوپوس اريتماتوسيستميك و لوپوس ريتمانوديسكوئيد معاف دائم.
بند 8- خال‌هاي پيكمانته آنژيوم‌هاي وسيع و غيرقابل عمل
الف) توام با اختلالات عملي و يا در سر و صورت كه كراهت منظر ايجاد كرده باشد معاف دائم.
ب) در ساير موارد خدمات غيررزمي.
بند 9- ميكوزيس فونكوئيد و ساير لنفوماي پوستي و پارابسوريازيس با پلاكهاي بزرگ معاف دائم.
بند 10- سيكاتريس‌هاي جلدي در صورتي كه وسيع و ضخيم بوده يا چسبندگي به اطراف داشته بطوري كه مانع
حمل تجهيزات و تمرينات نظامي بوده
يا تمايل به زخم شدن داشته باشد يا اختلالات عملي توليد نموده باشد معاف دائم.
بند 11- اسكلرودرمپها-آتروفي‌هاي پوستي در صورتي كه وسيع و پيش رونده باشند معاف دائم.
بند 12- ويتيليگو گسترده صورت و يا هر دو دست و يا بيش از 40% كل بدن معاف دائم.
بند 13- عوارض پوستي شديد كه در اثر اختلالات عروقي ايجاد شده باشد مانند فلبيت‌هاي عمقي
و سطحي كه با ورم مزمن اندام توام باشد معاف دائم.
بند 14- هيپودرميتهاي ندولر و شديد و منتشر و مقاوم و توام با علائم سيستميك معاف دائم.
بند 15- درماتيتهاي بولوز غيرميكروبي اكتسابي و درماتيتهاي بولوز مادرزادي و اكرودرماتيت مزمن هالوپو،
آكرودرماتيس،آنتروپاتيكا معاف دائم.
بند 16- هيپركراتوزكف هر دو دست و يا هر دو پا:
الف) در مورد شديد معاف دائم.
ب) در موارد خفيف خدمات غير رزمي.
بند 17- فرنكولوز شديد و وسيع يكسال معاف موقت
بند 18- بيماريهاي پوستي كه در حين انجام خدمت وظيفه يا در اثر حساسيت و يا مسموميت
نسبت به مواد شيميايي (شغلي،داروئي،جنگي)
ايجاد شده و به درمان مقاوم باشد معاف دائم.
بند 19-كهير
الف) همراه با آنژيوادم معاف دائم.
ب) در ساير موارد خدمات غير رزمي.
بند 20- آلويسي آرآتا همراه با كراهت منظر يا توتاليس و يا
يونيورساليس معاف دائم.
بند 21- بيماريهاي كلاژن- اسكلرودرمي ها-پلي آرتريت نودوزا، و اسكوليتهاي لنفوسيتي، و
اسكوليتهاي دارويي در صورتي كه وسيع بوده
و سبب اختلال عملي گردند معاف دائم.
بند 22- انواع آكنه وقتي كه شديد باشد و يا منظره صورت را تغيير دهد و يا اينكه ناحيه وسيعي از گردن، كتف‌ها،
سينه و پشت را فرا گرفته باشد معاف دائم.
بند 23- ليشمانيوز (سالك پوستي)
الف) فعال شش ماه معاف موقت.
ب) در صورتيكه پس از بهبودي كراهت منظر يا اختلال عملي اعضاء را ايجاد نمايد معاف دائم.
بند 24-ساركوئيدوز پوست معاف دائم
بند 25-بيماري ژنودرماتوز مانند تو بروز اسكلر وزيس ، ركلين هوزن، آلبينيسم ، اكتيوزمادرزادي،گزرودرماپيگمانتوزا،
پور فيري معاف دائم.
بند 26- ايكتيوز گسترده مادر زادي يا اكتسابي معاف دائم.

بيماريهاي داخلي مغز و اعصاب

ماده 32: مشمولان مبتلا به بيماريهاي داخلي مغز و اعصاب با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلا مي باشند از معافيتهاي مندرج
در هربند
به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند 1-اختلالات استحاله اي سلولهاي عصبي (مانند فريدرش و....)معاف دائم.
بند 2- اختلالات تعادلي مخچه اي معاف دائم.
بند 3- انواع ميليتها و سكل آنها
الف) درصورتيكه شديد باشد معاف دائم.
ب)درموارد خفيف (زماني كه براساس طبقه بندي بين المللي (0تا5)درحد 4 باشد)خدمات غير رزمي.
بند 4- انسفاليتها و انسفالوباتيها درصورتيكه عوارض جسمي يا رواني پايدار وناتوان كننده داشته باشد معاف دائم.
بند 5- موليتپل اسكلروزيس يا MS معاف دائم.
بند 6- انواع صغر عضلاني عضلات بزرگ مشروط بر اينكه اختلال شديد و مشهود ايجادكرده باشد معاف دائم.
بند 7- انواع ميوپاتي هاي اوليه و ثانويه معاف دائم.
بند 8- اختلالات مادرزادي سيستم اعصاب مركزي از هرنوع معاف دائم.
بند 9-انواع پارپلژي ها، پاراپارزي ها همي پلژي ها ، همي پارزيها و منو پلژيها معاف دائم.
بند 10- انواع اختلالات و حركات غير طبيعي عضوي مربوط به دستگاه خارج هرمي معاف دائم.
بند 11- انواع صرع به شرط ثبوت كلينيكي و يا پاراكلينيكي در يكي از مراكز درماني دانشگاهي يا نظامي معاف دائم
تبصره : درمواردي كه شروط فوق تحقيق نيابد ولي مدارك قابل استناد دال بر سابقه صرع موجود باشدبه خدمت غير رزمي اعزام
و در مشاغل مناسب گمارده شوددر صورتيكه درحين خدمت صرع ثابت شود معاف دائم.
بند 12- انواع پلي نوريتهاي بهبود يافته و سكل آنها باتاييد الكترود يا كنوزيس به شرط ثبوت كلينيكي وپاركلينيكي در مراكز درماني
دانشگاهي يا نظامي معاف دائم.
بند 13- انواع نوروفيبرو ماتوزها
الف) درمورد شديد (اختلال عملكرد ، كراهت منظر)معاف دائم
ب)درموارد خفيف خدمات غير رزمي.
بند 14-سابقه مننژيت هاي مزمن و سكل انواع مننژيت در صورت داشتن اختلال عملي وعصبي به شرط ثبوت در مراكز درماني
دانشگاهي يانظامي معاف دائم.
بند 15-انواع نورالژيها معاف ازرزم.
بند 16- انواع فلج اعصاب كراينال
الف) درموارد شديد و مقاوم به درمان با اثبات كلينيكي يا پاركلينيكي معاف دائم.
ب)درموارد خفيف خدمات غيررزمي.
بند 17-انواع سكته هاي مغزي و ضايعات عروقي مغز
الف)با عارضه عصبي(ارگانيك يا غير ارگانيك)معاف دائم
ب) بدون عارضه خدمات غير رزمي
بند18-بيماري مياستني گراويس با اثبات كلينيكي يا پاركلينيكي در مراكز درماني دانشگاهي يا نظامي معاف دائم.
بند 19- تورتيكولي معاف دائم

بيماريهاي روانپزشكي

ماده 33: مشمولان مبتلا به بيماريهاي روانپزشكي با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلا مي باشند از معافيت هاي مندرج
در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند 1-انواع پسيكوزها شامل (اسكيزوافكتيو، اختلالات هذياني ، پسيكوزهاي آتيپيك مزمن)معاف دائم.
بند 2- اختلالات خلقي
الف) شديد در فازمانيك يا فاز افسردگي اعم از حاد ويا مزمن معاف دائم
ب)اختلال افسردگي اساسي معاف دائم
ج)انواع اختلال خلفي افسردگي خفيف (ديس تايمي و سايكلوتايمي)،اختلال خلقي نوع دوم (هيپومانيا)درصورتيكه با دارو
تحت كنترل بوده و ياتهديد كننده خود
و اطرافيان نباشد معاف ازرزم .
بند 3- انواع اختلالات شخصيتي
الف) انواع سايكو پات و نوع مرزي و نوع اسكيزوئيد معاف دائم.
ب)انواع ديگر اختلال شخصيت درصورتيكه ناتوان كننده باشد معاف دائم.
ج)درصورتيكه ناتوان كننده نباشد معاف ازرزم
بند 4- انواع نوروزهاي شديد ومقاوم به درمان و مزاحم معاف دائم
بند 5- انواع نقيصه هاي عقلاني و كند ذهني ها (عقب ماندگي)
الف)با ضريب هوشي زير 60 معاف دائم
ب)باضريب هوشي بين 75-60 معاف از رزم
بند 6- اختلالات تكلم و لكنت زبان در صورتي كه علت رواني پانورولوژيك داشته باشد
الف)درصورت شديد بودن معاف دائم
ب)درموارد خفيف خدمات غير رزمي
بند 7-بيماريهاي رواني ناشي از جنگ و حوادث
الف)درصورتي كه استقرار يافته باشد به شرط ثبوت در مراكز درماني نظامي يا دانشگاهي توسط دو نفر روانپزشك معاف دائم.
ب)درصور ت عدم استقرار خدمات غيررزمي
بند 8- اختلال رفتار (عدم تعادل عصبي و رواني )وكژخوئيها بطوري كه مغاير شئونات نظامي باشد همچنين انحرافات اخلاقي
و جنسي مانند ترانس سكسواليسم معاف دائم
بند 9-اختلالات كنترل تكانه معاف دائم.
تبصره :تيك ها (تكانه هاي)ضعيف و گذرا مثل پلك زدن و....معاف ازرزم

بيماريهاي جراحي مغز و اعصاب

ماده34: مشمولان مبتلا به بيماريهاي جراحي مغز واعصاب با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلا مي باشند از معافيت هاي
مندرج در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند 1- معايب ستون فقرات (مادرزادي يا اكتسابي)
الف) در موارد شديد يا اشكال عملي معاف دائم.
ب) در موارد خفيف خدمات غيررزمي.
بند2-اسپونديلوليزيس و اسپونديلوليستزيس معاف دائم.
بند3-انواع هرني ديسكال با علائم كلينيكي و راديولوژي عمل شده و عمل نشده معاف دائم.
(در موارد بيماران عمل شده انجام ميلوگرافي و يا
MRI ستون فقرات كه در مراكز درماني دانشگاهي يا نظامي انجام شده باشد منضم به تاكيد راديوگرافي ضروري است)
بند4-تومورهاي استخواني خوش خيم ستون فقرات
الف) در صورتيكه از نظر حجم و موقعيت اختلال عملي ايجاد نمايد معاف دائم.
ب) بدون اختلال عملي خدمات غيررزمي.
بند5-انواع شكستگي‌هاي تازه و مهره‌ها(بدنه،تيغه،زوائد مفصلي) معاف دائم.
بند6- تغيير شكلهاي مادرزادي و واضح جمجه مانند هيدروسفالي، ميكروسفالي معاف دائم.
بند7-اختلالات عروقي مغز با و بدون علائم كلينيكي (مثل انوريسم و A.V.M) معاف دائم.
بند8-سابقه عمل جراحي روي مغز معاف دائم.
بند9-كمپرسونهاي نخاعي مانند تومورهاي استخواني مهره‌ها و يا سكل عفونتها و آراكنوئيديتها خواه به مرحله فلج
رسيده باشد يا نرسيده باشد معاف دائم.
بند10-هر نوع جسم خارجي در داخل جمجمه و كانال نخاعي معاف دائم.
بند11-دنده گردني
الف)با عوارض شديد معاف دائم.
ب)بدون عوارض خدمات غيررزمي
بند12-توراسيك اوت لت سندرم با تائيد كلينيكي و يا راديولوژي معاف دائم.
بند13-انواع خونريزيهاي سربر و مننژ
الف)با عارضه عصبي (ارگانيك يا غيرارگانيك)معاف دائم.
ب)بدون عارضه خدمات غيررزمي.
بند14-تروماهاي عصبي
الف)فلج اعصابي كه سبب اختلالات عملي و ناتوان كننده معاف دائم.
ب)صدمات عصبي حسي خدمات غيررزمي

بيماريهاي ريه و قفسه صدري

ماده 35: مشمولان مبتلاء به بيماريهاي ريه و قفسه صدري با توجه به نوع بيماري كه بدان مبتلاء مي‌باشند از معافيتهاي مندرج
در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند1-تغيير شكل و نقص‌هاي مادرزادي حجاب حاجز (نبودن ديافراگم يا فلج حجاب حاجز) معافيت دائم.
بند2-تغيير شكل‌هاي مادرزادي قفسه صدري مانند سينه فرورفته (سينه قيفي شكل)، جناغ برجسته يا فقدان عضلات تنفسي:
الف) همراه با اختلال باليني واضح در عمل قلب يا ريه معاف دائم.
ب) بدون اختلال تنفسي و قلبي خدمات غيررزمي.
بند3-عدم تشكيل قسمتي از ريه(آژنزي ريه) و آپلازي كامل يا جزئي كه ايجاد اختلال در عمل تنفسي نموده باشد معاف دائم.
بند4-استنيت و استئوميليت دنده‌ها يا ترقوه يا جناح سينه يا كتف:
الف) در نوع مزمن (بيش از 6ماه) معاف دائم.
ب) در نوع حاد شش ماه معاف موقت.
ج) در نوع بهبود يافته خدمات غيررزمي.
بند5-شكستگي دنده‌ها يا جناغ يا كتف يا ترقوه كه موجب اختلال عمل تنفسي يا تغيير شكل شديد آنان شده باشد به شرط ثبوت
در بيمارستانهاي نظامي يا دانشگاهي معاف دائم.
بند6-سيكاتريس سوختگي وسيع و يا سيكاتريس‌هاي اعمال جراحي كه ايجاد اختلال عملي تنفسي نمايد معاف دائم.
بند7-انواع پلورزيها:
الف) از نوع مزمن (بيش از 6ماه) معاف دائم.
ب) از نوع حاد شش‌ماه معاف موقت.
بند8- سابقه پنوموتوراكس خودبخودي:
الف) سابقه پنوموتوراكس خودبخودي (يك بار تاييد شده) معاف از رزم.
ب) سابقه پنوموتوراكس خودبخودي تكرار شونده (بيش از يكبار) معاف دائم.
بند9-ساركوئيدوز،فيبروز ريه،سندرم كارتاژنز معاف دائم.
بند10-تومورهاي حجاب حاجز و يا جنب اعم از خوش خيم و بدخيم معاف دائم.
بند11-بيماريهاي قارچي مزمن ريه معاف دائم.
بند12-پنوموكونيوزها معاف دائم.
بند13-آمفيزم ريه:
الف) بصورت منتشر معاف دائم.
ب) لوكاليزه خدمات غيررزمي.
بند14-كيستهاي مختلف ريه (هيداتيك،درموئيد) پلوروپري كارديال و كيستهاي هوايي بزرگ و متعدد معاف دائم.
بند15-آبسه ريوي و سكلهاي وسيع عفوني معاف دائم.
بند16-برونشكتازي:
الف) دو طرفه يا دو لب در يك ريه معاف دائم.
ب) يك لوب يك طرفه معاف از رزم.
بند17-برونشيت مزمن كه توليد عوارض باليني نموده باشد معاف دائم.
بند18-آسم به شرط ثبوت در بيمارستانهاي نظامي يا دانشگاهي.
الف) در موارد متوسط و شديد معاف دائم.
ب) در موارد خفيف خدمات غيررزمي.
بند19-تومورهاي برونش بطور كلي اعم از بدخيم يا خوش خيم معاف دائم.
بند20- اجسام خارجي ريه، برونش و مدياستن كه عارضه ريوي ايجاد كرده و باعث اختلال در فونكسيون ريه شده باشد
به شرط ثبوت در بيمارستانهاي نظامي يا دانشگاهي معاف دائم.
بند21-سابقه اعمال جراحي سينه اعم از برداشتن بيش از يك دنده و توراكوپلاستي ورزكسيون ريه و دكورتيكاسيون معاف دائم.
بند22-تنگي‌هاي تراشه برونشها كه ايجاد اختلالات عملي كرده باشد معاف دائم.
بند23-تومورهاي مدياستن،مدياستنيتهاي مزمن علائم فشار به مدياسيتن معاف دائم

بيماريهاي استخوان - اسكلت

ماده 36: مشمولان مبتلاء به بيماريهاي استخوانها(اسكلت) با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلاء مي‌باشند از معافيتهاي مندرج
در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند1-انحرافات ستون فقرات مادرزادي يا اكتسابي:
الف) در اشكال شديد و ناتوان كننده معاف دائم.
(1) انحرافات جانبي مادرزادي و اكتسابي ستون فقرات (اسكوليوز بيش از 30 درجه معاف دائم)
(2) جبران نشده و يا منجر به تغيير شكل قفسه صدري شده باشد معاف دائم.
(3) كيفوز شديد بيش از 70درصد معاف دائم.
ب) در اشكال خفيف (انحرافات جانبي مادرزادي و اكتسابي ستون فقرات كمتر از 20درجه) معاف از رزم.
بند2-اسپينابيفيدا اكولتا، ساكراليزاسيون، لومباريزاسيون خدمات غير رزمي.
بند3-هر گونه اعمال جراحي (استخواني) ستون فقرات معاف دائم.
بند4-شكستگي‌هاي قديمي حفره كوتيل (استابولوم) چنانچه با تغيير شكل حفره و يا عارضه ديگر مفصلي همراه باشد معاف دائم.
بند5-نكروز آواسكولار سر استخوان ران به هر علت-معاف دائم.
بند6-شكستگي‌هاي لگن:
الف) نوع مالگين معاف دائم.
ب) نوع Open Book معاف از رزم.
بند7-بيماري شوئرمان خدمات غيررزمي.
بند8-استئوميليت:
الف) از نوع حاد شش ماه معاف موقت.
ب) عفونتهاي سخت حاد و عفونتهايي كه عليرغم 6ماه درمان بهبود نيافته و منجر به تغيير شكل استخوان يا ترشح مكرر باشد معاف دائم.
بند9-تومورهاي استخواني خوش خيم.
الف) تومورهاي استخواني متعدد و يا با ايجاد اختلال مشهود در كار عضو معاف دائم.
ب) تومورهاي داخل استخواني منفرد بدون عارضه خدمات غيررزمي.
بند10-كيستهاي استخواني:
الف)كيستهاي بزرگ با خطر شكستگي يا به اندازه بيش از قطر استخوان معاف دائم.
ب) كيستهاي كوچك و بدون عارضه خدمات غيررزمي.
بند11-شكستگي‌ها:
الف) شكستگي‌هاي استخوانهاي بلند كه منجر به نصب پيچ و پلاك و يا كونچر شده باشد و يا در گچ باشد چنانچه كمتر از شش‌ماه از عمل گذشته باشد، شش‌ماه معاف موقت.
ب) شكستگي‌هاي جوش خورده‌اي كه با پيچ و پلاك، يا كونچر بوده و يا اختلال عملكرد ايجاد كرده باشد خدمات غيررزمي.
ج) شكستگي‌هايي كه پس از يكسال جوش نخورده باشد و مفصل كاذب ايجاد كرده باشد و يا در وضع نامناسب جوش خورده و اشكال عملي ايجاد نموده باشد معاف دائم.
بند12-قطع يا فقدان يكي از اندامها معاف دائم.
بند13-كوتاهي پا:
الف) كوتاهي بيش از 5/3 سانتي متر معاف دائم (به استناد اسكنوگرام)
ب) كوتاهي از 5/1 تا 5/3 سانتي متر خدمات غيررزمي.
بند14- سينوويال كندروماتوزيس مفاصل همراه با اختلال عملي معاف دائم.
بند15-آنكيلوز كليه مفاصل بزرگ (هانش،زانو،آرنج،شانه،مچ پا، مچ دست) معاف دائم.
بند16-محدوديت حركات مفاصل:
الف) در مورد مفاصل هانش، زانو و شانه معاف دائم.
ب) محدوديت حركات ساير مفاصل بزرگ در صورتي كه نيمي از حركات محدود شده باشد معاف دائم.
ج) در موارد خفيف تر همراه با اختلال عملكرد خدمات غيررزمي.
تبصره: در موارد مشكوك زير بيهوشي اندازه گيري شود.
بند17-دررفتگي مكرر و يا قديمي و مادرزادي مفاصل بزرگ (مستند به 2 راديوگرافي در حال دررفتگي در بيمارستانهاي ن.م و يا مورد وثوق)
عمل شده و نشده معاف دائم.
بند18-شلي ليگامانهاي زانو و مچ پا و در رفتگي عادتي مفاصل كه مانع تمرينات نظامي باشد خدمات غيررزمي.
بند19-سندرم ايسكميك ولكمن:
الف) در صورتيكه شديد و مانع خدمت باشد معاف دائم.
ب) در موارد خفيف خدمات غيررزمي.
بند20-فقدان كامل شست (از مفصل M.C.P ) و يا فقدان ارزش كاري آن در يك دست معاف دائم.
بند21-فقدان انگشتان دست:
الف) بيش از يك انگشت در يك دست معاف دائم.
ب) تا سه بند انگشت در يك دست خدمات غيررزمي.
توجه: در مورد انگشتان بصورت زير عمل شود كه هر انگشت كامل يك و هر‌‌‌‌بند محسوب شود يعني اگر بند اول چهار انگشت قطع شده باشد
بيش از يك انگشت محسوب و معاف دائم مي‌شود.
بند22-عوارضي كه مانع باز شدن و يا تا شدن انگشتان دست شود مانند سنداكتيلي و...
الف) در بيش از دو انگشت (مركب) معاف دائم.
تبصره: چنانچه يك انگشت قطع شده و انگشت ديگر همان دست بيش از 50% عملكرد خود را از دست داده باشد،معاف دائم.
ب) در دو انگشت (ساده) خدمات غيررزمي.
بند23-كوتاهي اندام فوقاني در مقايسه با يكديگر در صورتيكه بيش از 5سانتيمتر باشد معاف دائم.
بند24-سينوستوز استخوانهاي ساعد:
الف)در دو دست معاف دائم.
ب) در يك دست خدمات غيررزمي.
بند25-كوبيتوس واروس و والكوس:
الف) همراه با اختلال عملكرد يا ضايعه عصبي معاف دائم.
ب) بيش از 10 درجه انحراف خدمات غيررزمي.
بند26-كوكساپلانا و كوكساوارا،كوكساماكنا،كوكساوالكا معاف دائم.
بند27-پارگي منيسك زانو عمل شده يا نشده خدمات غيررزمي.
بند28-پارگي شديد و كامل رباطهاي جانبي و متقاطع زانو كه باعث ناپايداري مفصل گردد:
الف) در موارديكه چند رباط پاره شده باشد معاف دائم.
ب) در موارد پارگي رباط ACL و PCL همراه با پارگي منيسك معاف دائم.
ج) در افراد جراحي شده همراه با اختلال عملي معاف دائم.
د) در نوع منفرد خدمات غيررزمي.
ه) در افراد جراحي شده بدون اختلاف عملي معاف از رزم.
بند 29- ژنووالگوم،ژنووارم،ژنوركورواتوم
الف) در موارد شديد (فاصله بين دو قوزك يا دوكونديل بيش از 10 سانتي‌متر) معاف دائم.
ب) در موارد خفيف (فاصل بين دو قوزك يا دو كونديل كمتر از 10 سانتي‌متر) خدمات غيررزمي.
بند30- صافي كامل كف پا هر دو پا در انواع سخت (Rigid) و يا با تحدب شديد استخواني و يا با انحراف پاشنه پا معاف دائم.
بند 31- پارگي بهبود يافته تاندون آشيل معاف دائم.
بند 32- تغير شكل اكتسابي يا مادرزادي استخوانهاي تارس و متاتارس (هالوس والگوس شديد) خدمات غيررزمي.
بند 33- قطع انگشتان پا:
الف) قطع سه انگشت كامل از يك پا و يا قطع شست در هر دو پا معاف دائم.
ب) قطع شست در يك پا خدمات غيررزمي.
بند34- اكي‌نيسم معاف دائم.
بند 35- اوريب بودن مفصل مچ پا:
الف)در موارد شديد معاف دائم.
ب) در موارد خفيف خدمات غيرزمي.
بند36- از بين رفتن قسمتي از استخوانهاي كف پا يا هر نوع تغييرات استخواني ديگري كه مانع انجام تمرينات نظامي باشد و يا در پوشيدن پوتين اشكال ايجاد نمايد معاف دائم.
بند37- بيماريهاي اسكلتي استخواني نظير
استئوژنس ايپرفكتا، آرتروكريبوزيس، سكلهاي شديد ناشي از CP، پوليو و انهدام كام پاشنه (نكروز استخوان تالوس) در انواع شديد معاف دائم.
بند38- استئوكوندريت ديسكانت زانو، هيپ و مچ پا معاف دائم.
بند 39- بيماريهاي جوش نخوردگي اسكافوئيد وكن باخ همراه با اختلال عملكرد معاف دائم

بيماريهاي شكم و دستگاه گوارش و جراحي عمومي

ماده 37- مشمولان مبتلاء به بيماريهاي شكم و دستگاه گوارش و رشته جراحي عمومي با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلاء
مي‌باشند از معافيتهاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده مي‌كنند.
بند1- اعمال جراحي روي كبد، كيسه صفرا، مجاري صفراوي و پانكراس معاف دائم.
بند2- فيبروز و سيروز كبدي معاف دائم.
بند3-آسيت به هر علت معاف دائم.
بند4- كيست‌هاي دستگاه گوارش و طحال معاف دائم.
بند5- همانژيوم كبدي:
الف) بزرگتر از 40 ميلي‌ليتر معاف دائم.
ب) كوچكتر از 40 ميلي‌ليتر خدمات غيررزمي.
بند6- سنگ كيسه صفرا و مجاري صفراوي معاف دائم.
بند7- بيماريهاي مادرزادي و اكتسابي مجاري صفراوي معاف دائم.
بند8- پورتال هايپرتانسيون به هر علت معاف دائم.
بند9- هپاتيت‌هاي مزمن به هر علت معاف دائم.
بند10- بيماريهاي متابوليك كبدي معاف دائم.
بند11- بيماريهاي عروقي كبد معاف دائم.
بند12- پانكراتيت:
الف) حاد 6ماده معاف موقت.
ب) مزمن معاف دائم.
بند13- لب حلقوي پانكراس، سنگهاي پانكراس، كيستهاي پانكراس، فيستول پانكراس معاف دائم.
بند14- اسپلنكتومي يا فقدان مادرزادي طحال معاف دائم.
بند15- اسپلنومگالي قابل لمس معاف دائم.
بند16- تومورهاي خلف صفاقي معاف دائم.
بند17- فيستولهاي مقعدي فوق اسفنگتري و بين اسفنگتري معاف دائم.
بند18- فيستولهاي نافي ويپلونيدال در كليه موارد خدمات غيررزمي.
بند19- بواسپرهاي داخلي با درجه‌هاي «3 » و «4 » معاف دائم.
بند20- فتق‌هاي جدار شكم (داخلي و خارجي) و ديافراگماتيك.
الف) عمل نشده معاف دائم.
ب) عمل شده عود كرده معاف دائم.
ج) عمل شده بدون عارضه منع خدمتي ندارد.
بند21- مگاكولون با اختلالات عملي معاف دائم.
بند22- كليه بيماريهاي التهابي دستگاه گوارش (IBD) به ثبوت رسيده مانند كرون، كوليت اولسر و000 معاف دائم.
بند23- سندرمهاي سوء جذب (مانند بيماري سلياك، اسپروي تروپيكال، بيماري ويپل) وتلانژكتازي عروق روده معاف دائم.
بند24- تنگيهاي كولون و ركتوم و مقعد به هر علت معاف دائم.
بند25- كليه سندرمها پوليپوزير و انواع پوليپهاي همراه با عوارض معاف دائم.
بند26- پرولاپس ركتوم معاف دائم.
بند27- سيكاتريسهاي عمل جراحي روي شكم با اندازه بيش از 20 سانتي‌متر خدمات غيررزمي.
بند28- هر گونه عمل جراحي روي دستگاه گوارش كه توليد اختلالات گوارشي كرده باشد و منجر به برداشتن قسمتي از عضو (بجز آپانديس) شده باشد و يا آناستوموز شده و يا چسبندگي وسيع ايجاد كرده باشد معاف دائم.
بند29- بيماريهاي پيتيك مقاوم به درمان و يا همراه با عوارض (انسداد،سوراخ شدگي،خونريزي) معاف دائم.
بند30- ديورتيكولهاي مري،معده،اثني عشر و ديورتيكولوز عمل شده، عمل نشده معاف دائم.
بند31- آشالازي (عمل شده و نشده) معاف دائم.
بند32- بي اختياري مدفوع مادرزادي و اكتسابي معاف دائم.
بند33- پريتونيتهاي مزمن (از هر نوع و به هر علت كه باعث اختلال در كار احشاء شده باشد اعم از چركي،سلي،قارچي) معاف دائم.
بند34- سل دستگاه گوارش معاف دائم.
بند35- وجود اجسام خارجي داخل شكم:
الف) با عوارض معاف دائم.
ب) بدون عوارض خدمات غيررزمي.
بند36- تمام فلاپهاي پديگوله عضلاني،آزاد:
الف) اگر نقص عضو يا اختلال عملكرد ايجاد كرده باشد معاف دائم.
ب) ساير موارد بدون عارضه خدمات غيررزمي.
بند 37- ديورتيكول مكل:
الف) با عارضه معاف دائم.
ب) بدون عارضه خدمات غيررزمي.
بند38- هپاتومگالي شديد به هر علت معاف دائم.
بند39-آبسه‌هاي چركي و آميبي كبد معاف دائم.
بند40- خونريزيهاي مكرر دستگاه گوارش با علت ناشناخته معاف دائم.
بند41- بيماري كليگر نجار نوع 1 و 2، كلستاز دوبين جانسون و روتور معاف دائم.
بند42- بيماري ژيلبرت خدمات غيررزمي.
بند43- ازوفاژيتها:
الف) ازوفاژيت شديد كه منجر به اولسربارت شده يا ديسپلازي شديد (گزارش پاتولوژي) داده باشد معاف دائم.
ب) ازوفاژيت در مراحل يك تا چهار معاف از رزم.
بند44- فيستول وريدي شرياني اندام فوقاني و تحتاني مادرزادي ياتروماتيك
الف) همراه با اختلاف عملكرد معاف دائم.
ب) بدون اختلال شديد معاف از رزم

بيماريهاي خون و انكولوژي - بدخيمي ها

ماده 38- مشمولان مبتلاء به بيماريهاي خون با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلاء هستند از معافيتهاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده مي‌نمايند.
بند1- كم خوني‌هاي مگالوپلاستيك معاف دائم.
بند2-اختلالات ساختماني ارثي گلبول قرمز ( مانند ميكرواسفروسيتوزارثي، اولوسيتوزيز، اليپتوسيتوز) معاف دائم.
بند3- كم خوني‌هاي مزمن اكتسابي به علت بيماريهاي خوش خيم:
الف) در موارد هموگلوبين زير 10 معاف دائم.
ب) در موارد هموگلوبين مساوي و يا بيشتر از 10 خدمات غيررزمي.
بند4- پلي گلبولي اوليه (پلي سيتمي) و ترومبوسيتوز اوليه معاف دائم.
بند5- اختلالات كمي و كيفي پلاكتها و فاكتورهاي انعقادي (بيماريهاي خونريزي دهنده و هايپركوآگولانت) معاف دائم.
بند6- بدخيمي‌هاي خون و دستگاه لنفاوي بطور كلي معاف دائم.
بند7- اختلالات خوني ارثي و اكتسابي با منشا ايمونولوژيك معاف دائم.
بند8- اگرانولوسيتوز معاف دائم.
بند9- بيماريهاي هموگلوبينوپاتي ارثي با سطح هموگلوبين كمتر از 10 معاف دائم.
بند10- تالاسمي ماژور، تالاسمي اينترمديت و سندرمهاي سيكل سل معاف دائم.
بند11- هيپراسپلنيزيم معاف دائم.
بند12- بيماري فاويسم خدمات غيررزمي در نزديكي مراكز درماني.
بند13- آپلازي مغز استخوان به هر علت معاف دائم.
بند14- تومورهاي بدخيم از هر نوع و در هر عضو كه باشد ولو اينكه درمان شده باشد معاف دائم.
بند15- تومورهاي خوش خيم:
الف) چنانچه سبب اختلال مشهود در كار عضو يا بصورت عودكننده و يا با كراهت منظر همراه باشد معاف دائم.
ب) در غير موارد فوق به مبحث مربوطه رجوع شود

بيماريهاي دستگاه دراري تناسلي

ماده 39: مشمولان مبتلاء به بيماريها دستگاه ادراري تناسلي با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلا مي‌باشند از معافيتهاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند1- انسداد ادراري به دلايل عضوي يا عفوني يا فونكسيوني:
الف) در صورتيكه برطرف كردن انسداد امكان پذير باشد خدمات غيررزمي.
ب) در صورت عدم امكان برطرف كردن انسداد معاف دائم.
بند2- برگشت ادرار به حالبها:
الف) اگر دو طرفي يا يك طرفه شديد باشد معاف دائم.
ب) يك طرفه و خفيف خدمات غيررزمي.
بند3- بيماريهاي عفوني مزمن (سلي،ميكروبي،انگلي،قارچي) كليه، لنگچه،حالب،مثانه،بيضه‌ها،مجاري ادرار
هر يك به تفكيك معاف دائم.
بند4- سنگهاي حالب،كليه،پروستات،مثانه و سنگهاي شاخ گوزني و نفروكلسيوز:
الف) در صورتيكه انسداد ايجاد كرده باشد معاف دائم.
ب) در صورت عدم ايجاد انسداد معاف از رزم.
بند5- سنگهاي حالب،كليه،مثانه عمل شده خدمات غيررزمي.
بند6-تومورهاي خوش خيم و بدخيم مجاري ادراري تناسلي معاف دائم.
بند7-بيماريهاي رتروپريتوان،فيبروزر رتروپريتوان، تومورهاي خوش خيم و بدخيم و كيست‌هاي رتروپريتوان معاف دائم.
بند8-بيماريهاي طبي كليه: سندروم نفروتيك، گلومر و لونفريت مزمن، پيلونفريت مزمن، بيماريهاي كلاژن كليه،
پروتئين اوري بيش از 300ميلي‌گرم و هماتوري اسانسيل و نارسايي مزمن كليه معاف دائم.
بند9-گلومرولونفريت و پيلونفريت حاد 6ماه معاف موقت.
بند10-هيدرونفروس و اتساع لگنچه معاف دائم.
بند11-نفركتومي يك طرفه، نفركتومي پارسيل ويپلاپلاستي معاف دائم.
بند12- كليه نعل اسبي-كليه اكتوپيك داخل لگن،اكتوپي يك طرفه(يعني هر دو كليه در يك طرف قرار گرفته باشند) معاف دائم.
بند13-پتوزكليه:
الف) درجه2 خدمات غيررزمي.
ب)درجه3معاف دائم.
بند14-هيپوپلازي و آپلازي و آژنزي كليه معاف دائم.
تبصره: هيپوپلازي يك طرفه و بدون علامت معاف از رزم.
بند15-كليه ميان اسفنجي معاف دائم.
بند16- فيستول سيستم اداري به دستگاه گوارش يا پوست معاف دائم.
بند17- نكروزكورتكس كليه:
الف) در صورتي كه منجر به نارسايي يا كم كاري كليه شده باشد معاف دائم.
ب) در ساير موارد خدمات غيررزمي.
بند18-پيوند كليه معاف دائم.
بند19- بيماريهاي عروقي كليه مثل: آنوريسم شريان كليوي، انفاركتوس كليه، ترومبوز وريد كليوي، فيستول شرياني وريدي،
آنوريسم شرياني وريدي معاف دائم.
بند20-دوبليكاسيون حالب در صورتيكه بطور جداگانه تا مثانه ادامه داشته باشد معاف دائم.
بند21-مگااورتر خدمات غيررزمي.
بند22-هيدرواورتر معاف دائم.
بند23-اورتروسل يك طرفي يا دو طرفه خدمات غيررزمي.
بند24- مثانه نوروژنيك معاف دائم.
بند25- كاهش ظرفيت مثانه به دلايل اعمال جراحي قبلي پاسيتيت و يا راديوتراپي معاف دائم.
بند26- سيستكتوميتوتال و پارسيل معاف دائم.
بند27- تنگي كردن مثانه:
الف) بدون عارض خدمات غيررزمي.
ب) در صورتيكه عارضه داشته باشد بر حسب عارضه اظهار نظر شود.
بند 28- از بين رفتن قدرت انقباضي كردن مثانه كه منجر به بي‌اختياري ادرار شود معاف دائم.
بند29- هيپوسپادياز تنه آلت و ميان دو راه معاف دائم (هيپوسپادياز درجه يك مانع خدمتي ندارد)
بند30- ايسپادياز معاف دائم.
بند31- انواع فيستولهاي مجرا به تنه آلت، ركتوم و پرينه و اسكروتوم معاف دائم.
بند 32-بيماري بيروني:
الف) نوع شديد معاف دائم.
ب) نوع خفيف خدمات غيررزمي.
بند33- ديورتيكول مجرا معاف دائم.
بند34- تنگي شديد مجرا، انواع والوهاي مجراي خلفي، تومورهاي خوش خيم و بدخيم مجرا،
اورتريت‌هاي مزمن غيرقابل درمان معاف دائم.
بند35- بيماريهاي مقاربتي اگر در ناحيه انتهايي مجرا و آلت دفرماسيون ايجاد كرده يا به فيبروز و
يا تنگي مجرا منجر شود معاف دائم.
بند36- هيدروسل:
الف) نوع حجيم معاف دائم.
ب) ساير موارد خدمات غيررزمي.
بند37- واريكوسل:
الف) درجه 1 و2 خدمات غيررزمي.
ب) درجه 3 معاف دائم.
بند38- تورسيون حاد بيضه 6ماه معاف موقت.
بند 39- اكتوپي و يا فقدان بيضه:
الف) دو طرفه معاف دائم.
ب) يك طرفه خدمات غيررزمي.
بند 40- آتروفي شديد بيضه:
الف) دو طرفه معاف دائم.
ب) يك طرفه خدمات غيررزمي.
بند41- هماتوسل حاد 6ماه معاف موقت.
بند42- شكستگي آلت خدمات غيررزمي.
بند43- اپي‌ديديمكتومي:
الف) دو طرفه معاف دائم.
ب) يك طرفه خدمات غيررزمي.
بند44- فقدان آلت معاف دائم.
بند45- ترمبوقلبيت وريدهاي سطحي آلت 6ماه معاف موقت.
بند46- دو جنسي معاف دائم.
بند47- بي‌اختياري ادراري و شب ادراري به شرط ثبوت در بيمارستانهاي نيروهاي مسلح معاف دائم.
بند48-تغير مسير ادراري با عمل جراحي معاف دائم.
بند49- هيدروسل طناب منوي،ايپديديميت مزمن و كيست‌هاي طناب منوي خدمات غيررزمي.

بيماريهاي فك و دهان و دندان

ماده 40- مشمولان مبتلاء به بيماري فك و دهان دندان با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلاء مي‌باشند از معافيت‌هاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده مي‌نمايند.
بند1- ناهنجاريهاي استخواني فك و صورت كه موجب اختلال در عمل جويدن يا تكلم باشد معاف دائم.
بند2-آنگيلوز مفصل تامپورو مانديبولريك يك طرفي و دو طرفي به شرط ثبوت بوسيله راديوگرافي معاف دائم.
بند3- تومورهاي خوش خيم در صورتيكه از لحاظ حجم و موقعيت ايجاد اختلال در جويدن و يا در تكلم بنمايد معاف دائم.
بند4-كام شكاف دار همراه يا بدون لب شكري:
الف) عمل نشده معاف دائم.
ب) عمل شده با عارضه تنقسي يا تغذيه‌اي و يا اختلال تكلم شديد معاف دائم.
ج) عمل شده بدون عارضه خدمات غيررزمي.
بند5- استئوميليتهاي استخوانهاي فك كه بعد از درمان منجر به ناهنجاري مشهود استخوانهاي فك و صورت شوند،معاف دائم.
بند6- ناهنجاريهاي زبان مانند آنكيلوگلوسي،آتروفي و هيپرتروفي زبان، شكاف برداشتن و يا دو قطعه شدن زبان كه موجب
اختلال در جويدن و تكلم و يا بلع شود معاف دائم.
بند7- از بين بردن دندانها بطوريكه در مجموع در دهان كمتر از 14 دندان وجود داشته باشد معاف دائم.
بند8- كليه تومورهاي بدخيم فك و دهان معاف دائم

بيماريهاي چشم و عوارض بينايي

ماده 41: مشمولان مبتلاء به بيماريهاي چشم و عوارض بينايي با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلاء مي‌باشند از معافيتهاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود:
بند1- هيپرمتروپي با سايكلوپلژي كامل براي مشمولان عادي و ديپلم:
(هيپرمتروپي با سيكلوپلژي كامل كه در صورت همراه بودن با آستيگماتيسم، با علامت منفي منظور شود ولي محاسبه نگردد)
الف) هيپرتروپي از 5/2 تا 4 ديوپتر داخل هر يك از چشمها خدمات غيررزمي.
ب) مجموع ديوپتر هيپرمتروپي دو چشم از پنج تا هشت ديوپتر داخل خدمات غيررزمي.
ج) هيپرمتروپي بيش از چهار ديوپتري يك چشم تا پنج ديوپتر داخل خدمات غيررزمي.
د) هيپرتروپي بيش از پنج ديوپتري يك چشم معاف دائم.
ه) مجموع ديوپتر هيپرمتروپي هر دو چشم بيش از هشت ديوپتري معاف دائم.
بند2- هيپرمتروپي با سايكلوپلژي كامل در مشمولان بالاتر از ديپلم:
(هيپرمتروپي با سيكلوپلژي كامل كه در صورت همراه بودن با آستيگماتيسم، با علامت منفي منظور شود ولي محاسبه نگردد)
الف) هيپرمتروپي از 3تا5 ديوپتر داخل هر يك از چشمها خدمات غيررزمي.
ب) مجموع هيپرمتروپي دو چشم از شش تا 10 ديوپتر داخل خدمات رزمي.
ج) هيپرمتروپي بيش از ديوپتري يك چشم تا شش ديوپتر داخل خدمات غيررزمي.
د) هيپرمتروپي بيش از شش ديوپتري يك چشم معاف دائم.
ه) مجموع ديوپتر هيپرمتروپي هر دو چشم بيش از 10 ديوپتر معاف دائم.
بند3- ميوپي با سايكلوپلژي در مشمولان عادي و ديپلم:
(ميوپي با سيكلوپلژي كامل كه در صورت همراه بودن با آستيگماتيسم با علامت مثبت منظور شود ولي محاسبه نگردد)
الف) ميوپي از 5/2 تا 4 ديپوپتري داخل هر يك از چشمها خدمات غيررزمي.
ب) مجموع ديوپترميوپي از 5تا8 ديوپتر داخل هر دو چشم خدمات غيررزمي.
ج) ميوپي بيش از پنج ديوپتري يك چشم تا شش ديوپتر داخل خدمات غيررزمي.
د) ميوپي بيش از شش ديوپتري يك چشم معاف دائم.
ه) مجموع ديوپترميوپي بيش از هشت ديوپتري هر دو چشم معاف دائم.
بند4- ميوپي با سايكلوپلژي در مشمولان بالاتر از ديپلم:
(ميوپي با سيكلوپلژي كامل كه در صورت همراه بوده با آستيگماتيسم با علامت مثبت منظور شود ولي محاسبه نگردد)
الف) ميوپي از 3تا5 ديوپتر داخل هر يك از چشمها خدمات غيررزمي.
ب) مجموع ديوپترميوپي بين 6تا10 ديوپتر داخل هر دو چشم خدمات غيررزمي.
ج) ميوپي بيش از 6 ديوپتري يك چشم تا 7 ديوپتر داخل خدمات غيررزمي.
د) ميوپي بيش از 7 ديوپتري يك چشم معاف دائم.
ه) مجموع ديپوپترميوپي بيش از 10 ديوپتري هر دو چشم معاف دائم.
بند5- آستيگماتيسم ساده، مركب يا مخلوط با سايكلوپلژي كامل در مشمولان عادي و ديپلم:
(در آستيگماتيسم ساده، يا مركب يا مخلوط ميزان آستيگماتيسم بايستي بيشتر از اسفر باشد)
الف) آستيگماتيسم ساده، مركب يا مخلوط از 5/2 تا 4 ديوپتري داخل هر يك از چشمها خدمات غيررزمي.
ب) مجموع ديوپتر آستيگمات ساده، مركب يا مخلوط از 5تا8 ديوپتر داخل خدمات غيررزمي.
ج) آستيگماتيسم ساده يا مركب بيش از 5 ديوپتري تا 6 ديوپتري يك چشم خدمات غيررزمي.
د) آستيگماتيسم ساده، مركب يا مخلوط بيش ازشش ديوپتري يك چشم معاف دائم.
ه) چنانچه آستيگماتيسم ساده، مركب يا مخلوط هر دو چشم در مجموع بيش از هشت ديوپتر باشد معاف دائم.
بند6- آستيگماتيسم ساده، مركب يا مخلوط با سيكلوپلژي كامل در مشمولان بالاتر از ديپلم:
(در آستيگماتيسم ساده يا مركب ميزان آستيگماتيسم بايستي بيشتر از اسفر باشد)
الف) آستيگماتيسم ساده، مركب يا مخلوط از 3تا5 ديوپتري داخل هر يك از دو چشم خدمات غيررزمي.
ب)مجموع ديوپتر آستيگماتيسم ساده، مركب يا مخلوط هر دو چشم از 6تا10 ديوپتر داخل خدمات غيررزمي.
ج) آستيگماتيسم ساده، مركب يا مخلوط بيش از 6 ديوپتري تا 7 ديوپتر داخل يك چشم خدمات غيررزمي.
د) آستيگماتيسم ساده، مركب يا مخلوط بيش از هفت ديوپتري يك چشم معاف دائم.
ه) مجموع ديوپتر آستيگمات ساده، مركب يا مخلوط هر دو چشم بيش از 10 ديوپتر معاف دائم.
بند7- فقدان يك چشم يا آنكه يك چشم عملاً و يا در اثر بيماريهاي غير قابل علاج فاقد بينايي (عدم درك نور) باشد معاف دائم.
بند8- اورام ملتحمه فصلي شديد توام با عوارض قرنيه:
الف) در مشمولان عادي معاف دائم.
ب) در مشمولان ديپلم و بالاتر خدمات غيررزمي.
بند9- عوارض تراخمي ملتحمه و پلك از قبيل سيمبلفارون كزروزيس، آنتروپيون و اكتروپيون:
الف) در يك چشم خدمات غيررزمي.
ب) در دو چشم معاف دائم.
بند10- ناخنك پيشرفته كه تا مركز قرنيه پيشرفت نموده باشد و با چشم غيرمسلح ديده شود معاف دائم.
بند11- لك مركزي قرنيه:
الف) در صورتيكه وسيع باشد و مركز قرنيه را اشغال نموده باشد(لك وسيع در موضعي
كه بيش از 3ميليمتر مربع سطح قرنيه را پوشانيده باشد) معاف دائم.
ب) در موارد خفيف‌تر خدمات غيررزمي.
بند12- كراتيت‌هاي آنترستيسيل و ديستروفيهاي قرنيه يك يا دو چشم معاف دائم.
بند13- كلوبوم مادرزادي مردمك:
الف) همراه با گرفتاري شبكيه (رتين) معاف دائم.
ب) بدون گرفتاري شبكيه (رتين) خدمات غيررزمي.
بند14- ايريدوسيكليتهاي شديد و مزمن يك يا دو چشم كه توليد چسبندگيهاي وسيع نموده باشد معاف دائم.
بند15-اكلوزيون و سيكلوزيون كامل مردمك معاف دائم.
بند16- ايريدكتومي يا اريدودياليز وسيع حاصل از حوادث يا اعمال جراحي.
الف) در صورتيكه با كاهش ديد و عوارض قرنيه و عدسي توام باشد معاف دائم.
ب) در صورتيكه با كاهش ديد و عوارض توام نباشد خدمات غيررزمي.
بند17- كاتاراكت مادرزادي، ضربه‌اي، متابوليك و كاتاراكت عمل شده معاف دائم.
تبصره: كدورتهاي عدسي كه ايجاد اختلال ديد در رتينوسكوپي نمي‌نمايد خدمات غيررزمي.
بند18- كدورت وسيع زجاجيه به هر علت معاف دائم.
بند19- كوريورتينيت مركزي و يا منتشر مزمن يك يا دو چشم معاف دائم.
بند 20- رتينيت پيگمانترو رتينيتهاي غيرپيگمانتر
به شرط اثبات توسط ERG (كه در آن افت ولتاژ حداقل نصف ميزان طبيعي باشد) معاف دائم.
بند21- لوكساسيون كامل يا ناقص عدسي يا لنتيكيونوس و يا فقدان عدسي يك چشم معاف دائم.
بند22- انفاصل شبكيه عمل شده و يا عمل نشده به هر علت معاف دائم.
بند23- آمبولي شريان شاخه‌اي يا مركزي و يا ترومبوز وريد شاخه‌اي يا مركزي و يا هر نوع واسكوليت مزمن
يك يا دو چشم معاف دائم.
بند24- بيماريهاي ناحيه ماكولا و عصب باصره از قبيل آتروفي، هيپوپلازي، سوختگي، سوراخ ماكولا
و يا خونريزيهاي ناحيه ماكولا و آتروفي عصب باصره معاف دائم.
بند25- ميكروفتالمي و بوفتالمي يك يا دو چشم معاف دائم.
بند26- اگزوفتالمي‌هاي تومورال يا پولساتيويك يا دو چشم معاف دائم.
بند27- فلج كامل يك يا چند عضله چشم در صورتيكه استقرار يافته و دائمي باشد معاف دائم.
بند28- لاكوفتالمي‌هاي مربوط به فلج عضلات پلكي معاف دائم.
بند29- افتادگي دائمي پلك (در هر يك از چشمها) در صورتيكه بيش از نصف مردمك چشم را پوشانيده باشد معاف دائم.
بند30- استرابيسم آمبليوپيك يك چشم و استرابيسم متناوب معاف دائم.
بند31- نيستاگموس دائمي و مشهود معاف دائم.
بند32- داگريوسيستيت مزمن و چركي معاف دائم.
بند33- گلوكوم مزمن و مطلق و گلوكوم حاد زاويه بسته با عارضه و گلوكوم‌هاي عمل شده يك چشم معاف دائم.
بند 34- اجسام خارجي داخل كره چشم معاف دائم.
بند 35-پيوند قرينه معاف دائم.
بند 36-كراتوكونوس با گزارش توپوگرافي بيمارستانهاي نظامي و دانشگاهي معاف دائم.
بند 37-تومورهاي خوش خيم به هرصورت خدمات غير رزمي(درصورت ايجاد طبق بند مربوطه رفتار شود)
بند 38-توموركاذب اوربيت درصورتيكه عود كننده ومقاوم به درمان باشد معاف دائم.
بند 39-آمبليوپي يك چشم يا دوچشم خدمات غيررزمي

بيماريهاي گوش و حلق و بيني

ماده42: مشمولان مبتلاءبه بيماريهاي گوش و حلق و بيني با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلاءمي باشند از معافيت هاي مندرج درهر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند 1- كاهش شنوايي يكطرفه بطوري كه معدل آن در فركانس هاي چهارگانه(512-1024-2048-4096)بيش از 80دسي بل باشد معاف دائم.
بند 2-كاهش شنوايي يكطرفه اگر درفركانس هاي چهاررگانه بين 50تا 80دسي بل باشد خدمات غيررزمي.
بند 3-كاهش شنوايي هردو گوش بطوري كه معدل كاهش شنوايي در فركانس هاي چهارگانه دريك گوش
بالاي 25 دسي بل و درگوش ديگر بالاي 50 دسي بل باشد معاف دائم.
بند 4-كاهش شنوايي هردو گوش درفركانس هاي چهارگانه بين 25 تا 50 دسي بل خدمات غيررزمي .
بند 5- كري ولالي معاف دائم.
بند 6- فقدان كامل مادرزادي يا اكتسابي لاله گوش يكطرفه يا دو طرفه معاف دائم.
بند 7-آترزي يا انسداد مجراي گوش خارجي درتمام طول مجرا يا قسمتي از آن معاف دائم.
بند 8- عفونت مزمن گوش مياني كه سبب ايجاد پوليپ يا ضايعه در ناحيه شراپنل و يااستثيت و كولستئاتوم نمايد يكطرفه يا دوطرفه معاف دائم.
بند 9- عمل جراحي راديكال ماستوئيدكتومي معاف دائم.
بند 10- عفونت مزمن گوش مياني با ترشح چركي و پارگي پرده تمپان درصورتي كه از نظر راديولوژي تراكم استخواني يا اسكلروز
ناشي از عكس العمل عفونت موجود باشد ويا همراه باكاهش شنوايي دوطرفه بيش از سي و پنج دسي بل درهر گوش باشد:
الف)درموارد دوطرفه معاف دائم.
ب)يكطرفه خدمات غيررزمي.
بند11- عفونت مزمن گوش مياني با ترشح چركي يك گوش كه با تراكم استخواني يااسكلروزناشي از عفونت
باشد درصورتي كه با پارگي پرده گوش سمت ديگر همراه باشد(حتي بدون وجود تراكم استخواني)معاف دائم.
بند 12- فلج عصب صورتي در اثر التهابات قديمي گوش باشكستگي استخوان روشه يا به علت عمل جراحي گوش معاف دائم.
بند 13- فلج كامل عصب صورتي مقاوم به درمان به هرعلتي (علل ناشناخته،بلز سندروم رامس هانت و غيره)كه حداقل شش ماه
از شروع آن گذشته باشد معاف دائم .
بند 14-لابيرنتيت هاي چركي (باكتريال)كه همراه بانيستاكموس واضح و علائم پاراكينيك ثابت شده در بيمارستاهاي
نيروهاي مسلح باشد معاف دائم.
بند15- بيماري و سندروم درصورتي كه با آزمايشات پاراكلينيك در بيمارستانهاي نيروهاي مسلح تاييد شود معاف دائم.
بند 16- عوارض مادرزادي يا عفوني در بيني ، كام ، لب وحلق كه توليد اختلالات شديد نفسي ، صوتي، گوارشي نموده باشد
و يا كراهت منظر ايجاد كرده باشد در صورتي كه قابل درمان نباشد معاف دائم.
بند 17- شكستگي هاي قديمي بيني همراه با اختلالات تنفسي شديد و ياتغيير شكل شديد ظاهري صورت كه نيار به
عمل جراحي زيبايي داشته باشد معاف دائم.
بند18- رينيت آتروفيك همراه با كروت متعفن (بيماري اوزن)معاف دائم.
بند19-آنژيوفيبروم نازوفارلگس معاف دائم.
بند20- سينوزيت ها توام (پان سينوزيت)مزمن معاف دائم.
بند21-پوليپوزبيني:
الف) درصورتي كه دوطرفه باشد معاف دائم.
ب)درصورت يكطرفه خدمات غيررزمي
بند22-تومورهاي ميكسد غده بنا گوشي و يا تحت فكي عمل شده ويا عمل نشده
(به شرط ثبوت در بيمارستانهاي نيروهاي مسلح)معاف دائم.
بند23- لارنژيت‌هاي مزمن كه توليد اختلالات شديد و دائمي صوتي يا تنفسي نمايد معاف دائم.
بند24- بيماريهاي مادرزادي، عفوني، ضربه‌اي و يا تومورهاي حنجره كه توليد اختلالات شديد و دائمي نمايد معاف دائم.
بند25- تومورهاي گلوموس ژوگولر، آنژيومهاي وسيع در نقاط مختلف گوش و حلق و بيني، حفره و فضاي دهان، زبان، فكين، سينوسهاي صورت و منضمات اعضاي فوق معاف دائم.
بند26- فلج تارهاي صوتي دو طرفه و يا يك طرفه با بيش از شش ماه سابقه معاف دائم

بيماريهاي قلب و عروق

ماده 43- مشمولان مبتلاء به بيماريهاي قلب و عروق با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلاء هستند از معافيتهاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده مي‌نمايند.
بند1- كليه عوارض عضوي دريچه‌اي قلب عمل شده و عمل نشده به شرط ثبوت در بيمارستانهاي نيروهاي مسلح يا دانشگاهي معاف دائم.
تبصره: پرولاپس دريچه‌اي كه منجر به نارسائي نشده باشد خدمات غيررزمي.
بند2- وجود هر گونه بيماري مادرزادي قلب اعم از عمل شده و نشده معاف دائم.
تبصره: دكستروكاردي و سيتوس انورتوس اگر با آنوماليهاي ديگر همراه نبوده و عارضه‌اي نداشته باشد منع خدمتي ندارد.
بند3- هر نوع بيماري عروق كرونر در هر درجه و حالتي كه باشد معاف دائم.
بند4- نارسايي مزمن قلب معاف دائم.
بند5- هر نوع بيماري مزمن پريكارد-آندوكارد-ميوكارد اعم از التهابي، تومورال،مادرزادي و اكتسابي معاف دائم.
بند6- بيماريهاي مادرزادي و يا اكتسابي،تومورال و التهابي آئورت و سرخرگهاي بزرگ، مانند
كواركتاسيون، آنوريسم‌ها، آنژيومها و اتساع سرخرگهاي ريوي، كانال شرياني باز، تنگي شريان ريوي اصلي و فيستولهاي شرياني
وريدي در مورد عمل شده يا نشده معاف دائم.
بند7- ازدياد فشار خون شرياني در صورتي كه فشار خون باز سيتوليك از 160 ميليمتر جيوه
و يا دياستوليك از 100 ميليمتر جيوه بالاتر باشد(مقصود از فشار خون باز آنست كه لااقل بيمار 72 ساعت
در بيمارستان بستري و فشار خون درساعات مختلف شب و روز ثبت گردد) معاف دائم.
تبصره: ازدياد فشار خون شرياني در صورتيكه فشار خون باز سيستوليك بين 160-140 ميليمتر جيوه و يا
دياستوليك بين 100-90 ميليمتر جيوه باشد خدمات غيررزمي.
بند8- ترومبوفلبيت‌ها:
الف) چنانچه عودكننده باشد معاف دائم.
ب) در موارد محدود خدمات غيررزمي.
بند9- واريس‌ها:
الف) شديد و يا همواره با عوارض معاف دائم.
ب) خفيف و متوسط خدمات غيررزمي.
بند10- تومورهاي عروق لنفاوي، لنف آدنوم و الفانتيازيس كه لااقل يكي از اندامها را فرا گرفته باشد معاف دائم.
بند11- اختلالات ريتم به صورت اكستراسيستولهاي فوق بطني به شرطي كه تعدادشان بيش از 10 ضربان در دقيقه
باشد (در صورت تداوم يا اثبات دربيمارستانهاي نيروهاي مسلح يا دانشگاهي) معاف دائم.
بند12- اختلالات ريتم به صورت اكستراسيستولهاي بطني كه تعدادشان بيش از هفت عدد در دقيقه و چند كانوني،
دو تا يا بيشتر پشت سرهم آمده باشد (بصورت R-on-T قرار گرفته باشد) معاف دائم.
بند 13- تاكي آريتمي‌هاي فوق بطني كه شامل تاكيكاردي دهليزي (بيش از 140 ضربان در دقيقه به شرطي كه پس از
سه ساعت استراحت بهبود نيابد)، فيبريلاسيون دهليزي، تاكيكارديهاي نودال يا جانكشنال و تاكيكارديهاي بطني در هر مورد معاف دائم.
بند14- اختلال هدايت داخل دهليزي، بلوك سينوس دهليزي، وقفه سينوس دهليزي و سندرم تاكيكاردي و براديكاردي،
سندرم(اس.اس.اس) براديكاردي سينوزال كمتر از 50 ضربان در دقيقه كه با فعاليت تعداد ضربان به حد لازم افزايش نيابد
(در مورد اخير به شرط ثبوت در بيمارستانهاي نيروهاي مسلح يا دانشگاهي) معاف دائم.
بند15- اختلالات هدايتي دهليزي بطني مانند سندرم
W.P.W و همچنين اختلالات هدايتي كه منجر به استفاده از پيش دائم يا موقت شود معاف دائم.
بند16- وجود يا سابقه بيماري تب روماتيسمي حاد (به شرط وجود كارديت) معاف دائم

بيماريهاي روماتولوژي و بافت همبند

ماده 44: مشمولان مبتلاء به بيماريهاي روماتولوژي و بافت همبند با توجه به نوع بيماري كه به آن مبتلاء مي‌باشند
از معافيتهاي مندرج در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند1- آرتريتهاي عفوني حاد( استاف، بروسلوز، سالمونلا و ساير باكتريهاي ديگر با تاييد ميكروب شناسي)
الف) با تغيير شكل مفصلي و استخواني معاف دائم.
ب) بدون تغيير شكل 6ماه معاف موقت.
ج) در صورتيكه در حين خدمت ايجاد شده باشد معاف دائم.
بند2- آرتريتهاي عفوني مزمن معاف دائم.
بند3- آرتريتهاي التهابي:
الف) آرتريتهاي التهابي حاد: راكتيو، سندروم رايتر، تب روماتيسمي يكسال معاف موقت.
تبصره: در صورتيكه در حين خدمت بروز كرده باشد معاف دائم.
ب) آرتريتهاي التهابي تحت حاد و مزمن: ارتريت روماتوئيد، لوپوس اريتماتوز سيستميك، اسپونديليت انكلوزان،
آرتريتها پسوزيازيسي، آرتريتهاي التهابي روده، بيماري ويپل، آرتريت راكتيو، سندروم رايتر، كلاژنوزها،
واسكوليتها، ساركوئيدوز اسپونديلو آرتروپاتي سرونگاتيو معاف دائم.
ج) هيدر آرتروز مزمن و مشهود معاف دائم.
بند4- واسكوليتها:
الف) واسكوليتهاي نكروزان: بيماري پان كلاسيك، پان ميكروسكوپيك، وگنر، تاكاياسو، بيماري بهجت معاف دائم.
ب) واسكوليتهاي ازدياد حساسيتي به همراه گرفتاري احشاء معاف دائم.
بند 5- كلاژنوزها، اسكلرو درمي‌ها، پلي‌ميوزيت‌ها، درماتوميوزيت معاف دائم.
بند 6- بيماريهاي متابوليك استخوان:
الف) استئوپروز (طبق تعريف بر اساس سنجش تراكم استخوان در صورتيكه توده استخواني در مقايسه با حداكثر توده استخواني
بيش از S.D 5/2 كاهش يافته باشد) معاف دائم.
ب) استئوپني (طبق تعريف بر اساس سنجش تراكم استخوان در صورتيكه توده استخواني
در مقايسه با حداكثر توده استخواني بيش از S.D 5/2-1 كاهش يافته باشد) خدمات غيررزمي.
ج) استئومالاسي معاف دائم.
د) هيپرپاراتيروئيدي معاف دائم.
بند7- بيماريهاي كريستالي: نقرس، نقرس كاذب معاف دائم.
بند8- استئوآرتريت مفاصل بزرگ:
الف) در فرم شديد و ناتوان كننده معاف دائم.
ب) در فرم خفيف يكسال معاف موقت.
بند9- شانه منجمد، پارگي روتاتوركاف معاف دائم.
بند10- اليگونوروديستروفي RSDS معاف دائم.
بند11- آرتروپاتي نورولوژيك (مفصل شاركو) معاف دائم.
بند12- شبه تومورهاي مفاصل: سينوويت، ويلوندولر، استئوكندروماتوز در مفاصل بزرگ، همانژيوم معاف دائم.
بند13- استئونكروز مفاصل معاف دائم.
بند14- ستون فقرات
الف) اسپونديلوليسيت بروسلائي، استاف، سالمونلائي و سلي معاف دائم.
ب) انواع هرني ديسكال با علائم كلينيكي و راديولوژي معاف دائم.
بند15- بيماريهاي بافت همبند نظير استئوژنريس ايمپرنكتا- اهلردانلوس و هموسيتينوري معاف دائم

بيماريهاي عفوني

ماده 45- مشمولان مبتلاء به بيماريهاي عفوني با توجه به نوع بيماري كه بدان مبتلاء مي‌باشند از معافيتهاي
مندرج در هر بند به شرح زير استفاده خواهند نمود.
بند1- بيماران مبتلاء به هپاتيت مزمن(بيش از 6ماه) معاف دائم.
بند2- ناقلين
HBSAg چنانچه HBSAg و HBVDNA و HBEAg سرم آنها مثبت باشد معاف دائم.
بند3- كليه بيماران مبتلاء به هپاتيت حاد 6ماه معاف موقت.
بند4- بيماران مبتلاء به هپاتيت C با تائيد آزمايشگاههاي مورد تائيد مراكز درماني ن.م معاف دائم.
بند 5- سل:
الف) سل ريه فعال معاف دائم.
ب) ادنيت‌هاي سلي يك سال معاف موقت.
ج) سل احشاء
د) سل ريه بهبود يافته و ادنيتهاي سلي درمان شده خدمات غيررزمي.
بند6- جذام به هر شكل و در هر مرحله معاف دائم.
بند7- عوارض بيماريهاي عفوني مداوم (مانند سيفليس‌ها، مننژيت‌ها، استئوميليتها و...)
كه اختلال غيرقابل برگشت ايجاد كرده باشد معاف دائم.
بند8- بيماران مبتلاء به نقص ايمني سلولي اكتسابي و حاملين ويروس HIV معاف دائم

بيماريهايي كه در آيين نامه پزشكي پيش بيني نشده اند

ماده 46: كليه بيماريهاي ناتوان‌كننده كه فرد مبتلاء به آن قادر به انجام خدمت اعم از رزمي و غيررزمي نبوده و در اين آئين نامه نيز پيش‌بيني نشده است به تشخيص شوراي پزشكي مديريت وظيفه عمومي و يا شوراي عالي پزشكي
نيروي مربوطه به شوراي عالي پزشكي ناجا معرفي و طبق نظر شوراي عالي پزشكي ناجا به آنان رفتار خواهد شد.
ماده 47: اين آئين نامه كه در اجراي تبصره يك ماده 39 قانون خدمت وظيفه عمومي در 48 ماده و يك پيوست (49 بندي) در سال 1380 در ستاد كل نيروهاي مسلح بازنگري و در تاريخ به تصويب وزيران بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، كشور، دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح
رسيده است و از تاريخ ابلاغ بعنوان جايگزين آئين نامه مصوب سال 1375 قابل اجرا است.
وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح وزير كشور وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي
دريابان علي شمخاني سيدعبدالواحد موسوي لاري سدكتر مسعود پزشكيان
پيوست در راستاي اجراي ماده 23 فصل دوم آئين نامه معاينه و معافيت مشمولين در صورتيكه پدر مشمول داراي بيماري يا نقص عضوي بشرح
زير باشد از نظر شوراي پزشكي نياز به مراقبت و نگهداري دارد.
كليه بدخيمي‌هاي دستگاههاي بدن كه موجب ناتواني و از كارافتادگي فرد گردد و يا پيشرفته و مقاوم به درمان باشد و به تاييد مراجع ذيصلاح رسيده باشد.

تومورها و آدنوپاتيهاي مزمن و غير قابل درمان مدياستن همراه با علائم فشاري برمدياستن.

تبصره: در مورد سرطانهاي قابل درمان و محدود كه متاستاز نداده و عوارض نداشته باشد
اين قسمت مصداق ندارد.
جذام با تشخيص متخصص پوست و تائيد مراكز مبارزه با جذام در مرحله ايزوله شدن بيمار و تا زماني كه خطر واگير بيماري به ديگران وجود دارد و به همين نحو در انواعي از بيماري كه پيشرفته بوده و عوارض شديد پوستي يا عصبي در شخص مبتلاء ايجاد كرده باشد.

سيفليس‌هاي عصبي يا قلبي عروقي شديد و يا سيفليس‌هاي استخواني كه ايجاد ضايعات انهدامي در استخوان يا مفاصال كرده باشد.

مبتلايان به سل فعال كه منجر به محدوديت و از كارافتادگي فرد گردد با تائيد مراكز تخصصي مربوطه.

آرتريتهاي مزمن توام با تغيير شكل در استخوانها و جمود در مفاصل و ستون فقرات بصورت پيشرفته كه مانع انجام فعاليتهاي روزمره شده باشد.

انواع نوروپاتي‌ها و ميوپاتي‌هاي اوليه و ثانوي در مراحل پيشرفته كه منجر به ناتواني و اختلال در ايستادن و حركت شده باشد.

فلج اندام فوقاني يا تحتاني بدن (همي‌پلژي،پارايلژي) كه موجب ناتواني در اعمال روزانه شخص شده باشد.

پاركينسون در مراحل پيشرفته با علائم باليني واضح و با تائيد متخصص بيماريهاي اعصاب.

مولتيپل اسكلروز در مرحله استقرار كامل.

انواع صرع مقاوم به درمان.

كليه ضايعات عروقي مغزي كه موجب ناتواني فرد گردد.

كليه بيماريها، تروماها و اعمال جراحي روي ستون فقرات كه منجر به اختلالات اسفنگتري و فقدان ارزش كاري يك اندام شده باشد.

هر گونه اعمال جراحي روي مغز در صورتيكه منجر به عوارض عصبي يا رواني شديد بعد از عمل شد ه باشد.

پسيكوزها و بيماريهاي رواني مزمن با سابقه معتبر بستري‌هاي متعدد در بيمارستانهاي رواني و يا تائيد متخصص بيماريهاي رواني.

نقص عقلاني و كندذهني با كسب نظر از متخصص مربوطه و مراكز توانبخشي كه ضريب

هوشي به 30% و كمتر نقصان يافته باشد (ميزان كارايي شخص از نظر مراكز توانبخشي 30% باشد)
در مورد قطع يا ازكارافتادگي اندام فوقاني يا تحتاني به شرح زير رفتار شود.

الف) قطع يك پا از زانو به بالا و يا اينكه عملاً يك پاكارائي خود را از دست داده باشد.
ب)قطع هر دو پا از مفصل متاتار سوفلانجيال (MP) به بالا.
ج) قطع يك دست از آرنج به بالا و يا اينكه يك دست عملاً كارائي خود را از دست داده باشد.
د) قطع هر دو دست از هر جا كه باشد.
بيماريهاي مزمن و انسداد شديد ريه همراه كاهش ظرفيت تنفسي ريه به ميزان 50% و بيشتر.

تغيير شكلهاي شديد مادرزادي جدار قفسه صدري كه موجب كاهش ظرفيت تنفسي به ميزان 15% و يا كمتر يا نارسائي قلب شده باشد.

سابقه اعمال جراحي ريه و قفسه صدري (توراكوپلاستي، رزكسيون ريه) كه منجر به كاهش ظرفيت تنفسي به ميزان 50% و يا كمتر شده باشد.

هيپرتيروئيدي شديد همراه با عوارض قلبي، عصبي، چشمي و لاغري مفرط و هيپرتيروئيدي پيشرفته با ايجاد عوارض.

ديابت شيرين مزمن مقاوم به درمان با عوارض چشمي،عصبي و كليوي پيشرفته.

آكرومگالي، ژيگانتيسم، كوشينگ، آديسون در هر مورد به شرطي كه پيشرفته بوده و عوارض جسمي يا رواني يا علائم باليني واضح ايجاد كرده باشد به همراه سوابق معتبر پزشكي و با تائيد متخصص غدد مترشحه داخلي.

چاقي مفرط به قسمي كه وزن شخص 80% و يا بالاتر از وزن مطلوب =(2+100- طول قد) و يا BMI > 40 باشد.

بيماريهاي مزمن كبدي همراه با عوارض مربوطه (آسيت و...)

نارسائي مزمن كليه با علائم واضح باليني و پاراكلينيكي به تائيد متخصص نفرولوژي.

بيماريهاي التهابي مزمن روده (كرون، كوليت اولسرو) كه پاسخ به درمان طبي نداده و دچار عوارض گوارشي شده باشد.

هموفيلي‌هاي شديد كه نياز به مراقبت‌هاي ويژه دارند.

كولستومي‌هاي دائمي.

كليه اعمال جراحي در سرتاسر دستگاه ادراري كه منجر به تغيير مسير اداري بشود و انواع پيوندها نظير پيلوستومي، نفروستومي،اورتروستومي-جلدي،سيستوستومي.

فيستولهاي مثانه به ركتوم غيرقابل درمان.

برداشتن كامل مثانه.

برداشتن هر دو كليه و يا يك كليه بهمراه اختلال عملكرد در كليه مقابل.

پيوند كليه.

فقدان هر دو چشم و يا آنكه هر دو چشم عملاً فاقد بينائي باشد.
تبصره: به هر علتي كه ديد يك چشم به ميزان 100% و ديد چشم ديگر به ميزان 50% از بين رفته باشد و يا ديد هر دو چشم در مجموع به اندازه 50% ديد يك چشم باشد اين نوع مصداق دارد.

كري كامل هر دو گوش كه با سمعك نيز ميزان كاهش شنوائي از 60 دسي بل مجموعاً در هر دو گوش بيشتر باشد.

كري و لالي توام با تاييد متخصص گوش،حلق و بيني.

بيماريهاي مادرزادي، اكتسابي، تومورال، يا التهابي (روماتيسمال) قلبي، آئورت و يا سرخرگهاي بزرگ ديگر مانند كواركتاسيون، آنوريسم‌ها، و يا اتساع سرخرگهاي ريوي، كانال آرتريل باز، تنگي شريان ريوي اصلي، فيستولهاي شرياني و ريوي در صورت عارضه دار بودن.

بيماري عروق كرونر(انفاركتوس ميوكارد و آنژين صدري) كه موجب درجاتي از نارسايي قلبي و از كارافتادگي فرد گردد با تشخيص مراكز تخصصي ن.م.

نارسائي پيشرفته قلب با علائم باليني واضح.

اعمال پيوند عروق كرونر و تعويض دريچه‌هاي قلب و گذاشتن پين ميكرهاي دائمي كه عليرغم انجام عمل درجاتي از نارسايي قلب وجود داشته باشد.

انواع آريتمي‌ها و بلوكهاي قلبي كه موجب نارسايي قلبي شده و امكان انجام فعاليت روزمره را از شخص بگيرد.

انواع كارديوميوپاتي‌ها.

فزايش اوليه يا ثانويه فشار خون شريان ريوي، توام با نارسايي قلبي به هر علت كه باشد (منظور از نارسايي قلبي قرارگرفتن شخص در كلاسهاي 3و4 تنگي نفس مي‌باشد)

اختلالات عروقي كه منجر به فلبيت و پري‌فلبيت همراه با ورم شديد و مزمن اندام گرديده و آندارتريت مسدود كننده.

ليه بيماريهاي ناتوان كننده و شديد پوستي كه به درمان مقاوم بوده و به تاييد متخصصين مربوطه رسيده باشد.

اسكار و كلوئيد ناشي از سوختگي‌ها كه موجب اختلال عملكرد اعضاء شده ويا بيش از 50% از سطح بدن را فرا گرفته باشد

سندرم سوء جذب كه موجب كاشكسي شديد فرد گردد و پاسخ به درمان طبي نداده باشد.

ضعف شديد جسماني (كاشكسي) بعلل مختلف و نواقص و معايبي كه توان جسماني را به ميزاني كاهش داده باشد كه عملاً شخص مورد معاينه

بدون كمك ديگران در انجام حوايج و تكاليف و كارهاي روزمره ناتوان شده و نياز به مراقبت شخص ديگري داشته باشد.