نکات حقوقی مهم که حتما باید بدانید

آیا می‌دانید؟
در صورت مفقود شدن اسناد و مدارک بدون مراجعه به مراجع قضایی می‌توانید به سازمان‌ها و ادارات مربوط مراجعه کنید؟
آیا می‌دانید؟
زمان تجدیدنظرخواهی نسبت به آراء محاکم بدوی برای اشخاص مقیم ایران فقط بیست روز از زمان ابلاغ رأی با انقضای مدت واخواهی است.
آیا می‌دانید؟
ادعای جدید در مرحله تجدیدنظر، مسموع نیست.
آیا می‌دانید؟
به دادخواست‌های ناقص در دادگاه تجدیدنظر رسیدگی نخواهد شد.
آیا می‌دانید؟
مرجع تجدیدنظر فقط به آنچه که مورد تجدیدنظرخواهی است و در مرحله نخستین مورد حکم قرار گرفته، رسیدگی می‌نماید.
آیا می‌دانید؟
جهات قانونی درخواست تجدیدنظر:
الف. ادعای بی‌اعتبار بودن مستندات دادگاه.
ب. ادعای فقدان شرایط قانونی شهادت شهود.
ج. ادعای بی‌توجهی قاضی به دلایل ابرازی.
د. ادعای مخالف بودن رأی با موازین شرعی و با مقررات قانونی.
آیا می‌دانید؟
در پرونده‌های کیفری فقط اشخاص زیر حق درخواست تجدیدنظر دارند:
الف. محکوم‌علیه یا وکیل یا نماینده قانونی او.
ب. شاکی خصوصی یا وکیل یا نماینده قانونی او.
ج. دادستان در خصوص جرائمی که به موجب قانون، تعقیب آن‌ها به عهده او گذارده شده است.
آیا می‌دانید؟
آراء دادگاه‌های کیفری فقط در موارد ذیل قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه‌های تجدیدنظر استان است:
الف. ضبط اموال بیش از یک میلیون ریال.
ب. جرائمی که طبق قانون مستلزم پرداخت دیه بیش از خمس دیه کامل است.
ج. جرائمی که حداکثر مجازات قانونی آن بیش از سه ماه حبس یا شلاق یا جزای نقدی بیش از پانصد هزار ریال.
و. محکومیت‌های انفصال از خدمت دولت.
آیا می‌دانید؟
اوراق قضایی به آدرسی که در پرونده اعلام کرده‌اید ارسال می‌شود لذا در صورت تغییر آدرس لازم است فوری مراتب را به دادگاه اعلام کنید.
آیا می‌دانید؟
در صورت ضمانت از متهم در صورتی که مرجع قضایی اعلام نمود مکلف به معرفی وی می‌باشید و در صورت عدم معرفی وجه‌الکفاله یا وجه‌الوثاقه از شما اخذ خواهد شد.
آیا می‌دانید؟
اگر از سوی مرجع قضائی احضار شدید، عدم حضور بدون عذر موجه منجر به جلب و دستگیری شما خواهد شد.
آیا می‌دانید؟
در امور کیفری که رسیدگی به آن فوریت دارد، در تمام ساعات شبانه‌روز قاضی کشیک مستقر در دادسرا قابل دسترس است.
آیا می‌دانید؟
دبرای طرح شکایت می‌توانید به داسرا و مراجع انتظامی مراجعه کنید.
آیا می‌دانید؟
در پرونده‌های مهـم، متهم باید وکیل داشته باشد و در صورتی که وکیل معرفی نکند دادگاه برای او وکیل تسخیری تعیین می‌کند.
آیا می‌دانید؟
در صورتی که متهم توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشد، می­تواند از دادگاه درخواست تعیین وکیل مجانی نماید؟
آیا می‌دانید؟
واحد ارشاد و معاضدت قضایی مستقر در مجتمع­های دادگستری استان قم آماده ارائه راهنمایی حقوقی به شما هستند؟
آیا می‌دانید؟
پیشگیری بهتر از درمان است. قبل از انجام هر کاری که می­تواند برای شما مشکلات حقوقی ایجاد کند بهتر است با یک وکیل دادگستری و یا کارشناس حقوقی مشورت کنید؟
آیا می‌دانید؟
مسائل حقوقی امور تخصصی هستند بهتر است برای طرح دعوا و دفاع از آن از وکلای دادگستری استفاده کنید؟
آیا می‌دانید؟
هر یک از ورثه یا شخص ذی‌نفع می‌تواند از دادگاه گواهی انحصار وراثت تحصیل نماید؟
آیا می‌دانید؟
اخذ گواهی انحصار وراثت به معنای مطالبه سهم­الارث نیست بلکه فقط برای تعیین ورثه می­باشد؟
آیا می‌دانید؟
برای درخواست تأمین دلیل باید به شورا‌های حل اختلاف محل مراجعه کنید؟
آیا می‌دانید؟
حتی قبل از اینکه اقدام به طرح دعوا نمایید می‌توانید درخواست تأمین دلیل نمایید؟
آیا می‌دانید؟
تأمین دلیل برای حفظ دلایلی است که ممکن از در آینده نزدیک از بین بروند؟
آیا می‌دانید؟
برای دریافت برگه اظهارنامه و ارسال آن می‌توانید به آسانی به اداره ثبت اسناد و املاک و یا به قسمت تمبرفروشی محاکم حقوقی و کیفری (واقع در خیابان ساحلی) مراجعه نمایید؟
آیا می‌دانید؟
قبل از طرح دعوا در دادگستری می­توانید با ارسال اظهارنامه و با کمترین هزینه حق خود را از دیگری مطالبه نمایید؟
آیا می‌دانید؟
افراد می‌توانند از کانون وکلای دادگستری قم و یا دادگاه رسیدگی کننده به پرونده، درخواست تعیین وکیل مجانی نمایند؟
آیا می‌دانید؟
افرادی که توانایی انتخاب وکیل را ندارند در امور مدنی می­توانند درخواست وکیل رایگان نمایند؟
آیا می‌دانید؟
نفقه اولاد بر عهده پدر می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
در صورت فوت پدر و یا عدم توانایی مالی او برای پرداخت نفقه اولاد، این وظیفه به عهده جد پدری می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
پدر نسبت به پرداخت نفقه فرزندی که دارای شغل و درآمد مشخص است مسئوولیت ندارد.
آیا می‌دانید؟
سرپرستی و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از یکدیگر زندگی می‌کنند تا سن ۷ سالگی بر عهده مادر می‌باشد و تفاوتی بین فرزند دختر یا پسر نمی‌باشد.
آیا می‌دانید؟
اگر مادری در صورتی که حق حضانت طفل با اوست بخواهد ازدواج کند حق حضانت از وی سلب می‌شود و در صورت صلاحیت پدر به وی اعطا می‌گردد، مگر اینکه در زمان طلاق، توافقی در این خصوص کرده باشند.
آیا می‌دانید؟
در صورت فوت پدر، حضانت طفل با مادر زنده است هر چند این طفل جد پدری یا قیم داشته باشد مگر در صورت عدم صلاحیت مادر.
آیا می‌دانید؟
فرزند دختر تا ۹ سال قمری و فرزند پسرتا ۱۵ سال قمری تحت حضانت والدین خود هستند.
آیا می‌دانید؟
فرزند دختر پس از اتمام سن ۹ سالگی و فرزند پسر پس از اتمام سن ۱۵ سالگی در تعیین محل زندگی خود (نزد پدر یا مادر) مختار می‌باشند.
آیا می‌دانید؟
پدر یا مادری که حضانت طفل به آن‌ها داده شده حق ندارند طفل را به محلی غیر از محل اقامت طرفین یا خارج از کشور ببرد یا بفرستد مگر با کسب اجازه از دادگاه.
آیا می‌دانید؟
اگر در صورت انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل در حضانت اوست سلامت روانی و جسمی طفل دستخوش خطر قرار گیرد این دادگاه است که برای حضانت طفل تصمیم لازم را خواهد گرفت.
آیا می‌دانید؟
مادر در قبال قبول حضانت و نگهداری طفل نمی‌تواند مطالبه اجرت نماید چرا که نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است، لکن نفقه فرزند بر عهده پدر و سپس جد پدری است.
آیا می‌دانید؟
چنانچه پدر یا مادری که حضانت طفل بر عهده وی می‌باشد به بیماری لاعلاج و واگیردار دچار شود حق حضانت ساقط می‌شود مگر اینکه شخص بتواند در این خصوص پرستار بگیرد (اجیر نماید).
آیا می‌دانید؟
اگر کسی که حضانت طفل به او عهده اوست پس از اتمام زمان حق حضانت، از دادن طفل به شخصی که قانوناً حق مطالبه دارد خودداری نماید برابر قانون به مجازات ۳ تا ۶ ماه حبس و یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار تا سه میلیون ریال محکوم خواهد شد.
آیا می‌دانید؟
شوهر مکلف به پرداخت نفقه همسرش می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
نفقه شامل تامین هزینه زندگی زن که شامل خانه – اثاثیه منزل – غذا و لباس و دارو و درمان از زمان عقد دایم بر عهده شوهر می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
تمکین به معنای اطاعت زن از شوهر در ادای وظایف زوجیت، حسن معاشرت و سکونت در منزل شوهر می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
به زنی که از همسرش در مفهوم خاص و عام تمکین نکند ناشزه می‌گویند و این زن مستحق نفقه نمی‌باشد.
آیا می‌دانید؟
زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکنی نماید مگر آنکه هنگام عقد اختیار تعیین منزل به زن داده شود.
آیا می‌دانید؟
اگر منزلی که شوهر تهیه نموده مناسب شئونات اجتماعی زن باشد، ولی سکونت در آن موجب احتمال ضرر و زیان شرافتی یا بدنی (آزار و اذیت) زن باشد، خروج زوجه از آن منزل، نشوز و عدم اطاعت محسوب نمی‌شود و نفقه تا زمان برطرف شدن مشکل به وی تعلق می‌گیرد.
آیا می‌دانید؟
در فاصله میان عقد و انجام ازدواج، نفقه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد مگر اینکه زن جهت شروع به زندگی اعلام آمادگی نماید، ولی مرد از بردن همسرش خودداری کند و در این صورت زن مستحق دریافت نفقه می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
زنی که شوهرش نفقه پرداخت نمیکند هم می‌تواند شکایت کیفری نماید و هم دادخواست حقوقی ارائه نماید.
آیا می‌دانید؟
نفقه زمان حال از طریق شکایت کیفری قابل مطالبه است و نفقه زمان گذشته از طریق ارائه دادخواست حقوقی قابل مطالبه است.
آیا می‌دانید؟
به زنی که بعد از عقد، شروع به زندگی زناشویی و رفتن به منزل شوهرش را منوط به پرداخت مهریه نماید، نفقه تعلق می‌گیرد.
آیا می‌دانید؟
اگر شوهر با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را با وجود تمکین همسرش به وی ندهد، و یا از پرداخت نفقه سایر اشخاص واجب النفقه خودداری نماید مجازاتش برابر قانون از ۳ ماه و ۱ روز تا ۵ ماه حبس است.
آیا می‌دانید؟
در زمان عده طلاق رجعی که ۳ ماه و ۱۰ روز پس از ثبت طلاق می‌باشد مرد مکلف به پرداخت نفقه همسرش می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
اگر طلاق به علت عدم تمکین و اطاعت زوجه از همسرش صادر شده باشد در زمان عده نفقه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد مگر آنکه در تمیکن شوهر قرار گیرد.
آیا می‌دانید؟
مهریه عندالمطالبه است یعنی به محض انعقاد عقد نکاح، زن مالک مهریه می‌شود.
آیا می‌دانید؟
عدم تعیین مهریه در ازدواج موقت باعث بطلان عقد می‌شود.
آیا می‌دانید؟
مهریه نیز مانند سایر حقوق مالی قابل نقل و انتقال قهری به ورثه است.
آیا می‌دانید؟
اگر شوهر فوت کند ودیه‌ای به ورثه برسد با توجه به اینکه مهریه جزء دین ممتاز است همسر می‌تواند قبل از تقسیم دیه، مهریه خود را از دیه مطالبه نماید.
آیا می‌دانید؟
در صورتی که پدر زوج پرداخت مهریه را از طرف پسرش ضمانت نماید در برابر قانون مسئول به پرداخت می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
شوهر اجازه فروش جهیزیه همسرش را ندارد و تا زمان بقای زندگی مشترک حق استفاده از این اموال را دارد.
آیا می‌دانید؟
اگر زوجی بدون اذن همسرش جهیزیه وی را بفروشد برابر قانون مسئول است و می‌توان به عنوان فروش مال غیر از وی شکایت نمود.
آیا می‌دانید؟
زن حق دارد مستقلاً در دارایی خود هرگونه تصرفی نماید و شوهر حق مداخله در این امور را ندارد، برای مثال سهم الارث خود را ببخشد یا بفروشد
آیا می‌دانید؟
مرد با داشتن همسر، نمی‌تواند زن دیگری را اختیار کند مگر با اجازه دادگاه.
آیا می‌دانید؟
در صورتی مرد میتواند درخواست ازدواج مجدد نماید که اولاً رضایت همسر اول را داشته باشد و ثانیاً همسرش بیمار باشد و قادر ایفای وظایف زناشویی نباشد و یا زندگی خانوادگی را ترک نماید و یا اعتیاد داشته باشد.
آیا می‌دانید؟
اگر مردی هر چند با اجازه دادگاه ازدواج مجدد نماید لطمه‌ای به حق همسر اول که ناشی از عقد نکاح و شرطی که به نفع او شده وارد نمی‌کند و زن می‌تواند برای مطلقه کردن خود با حفظ حقوق خود به دادگاه مراجعه نماید.
آیا می‌دانید؟
دفاتر ازدواج حق ندارند بدون حکم دادگاه ازدواج مجدد را به ثبت برسانند.
آیا می‌دانید؟
عدم ثبت واقعه ازدواج جرم محسوب می‌شود و مرتکب به حبس تا ۱ سال محکوم خواهد شد.
آیا می‌دانید؟
عدم ثبت واقعه ازدواج جرم محسوب می‌شود و مرتکب به حبس تا ۱ سال محکوم خواهد شد.
آیا می‌دانید؟
اگر مردی در زمان عده طلاق همسر اولش، بخواهد ازدواج دیگری نماید باید با کسب اجازه از دادگاه باشد، زیرا زوجه در این ایام هنوز همسر شرعی وی محسوب می‌شود.
آیا می‌دانید؟
به زنی که به عقد موقت مردی در آید و به زبان عامیانه صیغه وی شود نفقه‌ای تعلق نمی‌گیرد مگر اینکه در زمان عقد موقت در این مورد توافقی صورت گرفته باشد.
آیا می‌دانید؟
حقوق فرزندان حاصل از ازدواج موقت از جمله نفقه – حضانت – توارث بر عهده پدر طفل می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
در نکاح موقت هیچ یک از زوجین از یکدیگر ارث نمی‌برند.
آیا می‌دانید؟
مطالبه اجره المثل ایام زوجیت مستند به قانون می‌باشد.
آیا می‌دانید؟
اگر زوجه کار‌هایی را که شرعاً بر عهده وی نبوده و به دستور زوج و با قصد عدم تبرع (مجانی و بدون عوض نباشد) انجام دهد می‌تواند از دادگاه تقاضای دریافت اجرت المثل نماید.
آیا می‌دانید؟
زن وقتی می‌تواند مطالبه اجرت المثل نماید که تقاضای طلاق از طرف شوهرش باشد.
آیا می‌دانید؟
در تعیین اجره المثل ملاک وضع مالی مرد نیست بلکه دادگاه دستور به انجام کارشناسی صادر می‌نماید.
آیا می‌دانید؟
تعیین نحله در طول اجرت المثل است یعنی در صورت عدم تعلق اجرت المثل به زوجه، نحله تعیین می‌گردد.
آیا می‌دانید؟در تعیین نحله قاضی دادگاه با توجه به وضعیت مالی زوج و زحمات زن، مبلغی را معین می‌نماید.
آیا می‌دانید؟
در هنگام ثبت ازدواج سردفتر ازدواج وظیفه دارد که شرایط مندرج در قباله را مورد به مورد به دو طرف تفهیم نماید چرا که شرطی معتبر است که مورد توافق زن و مرد قرار گیرد و به امضای هردوی آن‌ها رسیده باشد.
آیا می‌دانید؟
برابر قانون هر یک از نامزد‌های می‌توانند در صورت به هم خوردن وصلت، هدایایی را که برای ازدواج به طرف دیگر یا والدین هم داده اند مطالبه نمایند. مثل حلقه نامزدی و سرویس طلا
آیا می‌دانید؟
چنانچه یکی از نامزدها، فوت نمایند و وصلت به هم بخورد، و هدایا عیناً موجود نباشد طرف مقابل وظیفه‌ای ازبابت برگرداندن بهای هدایا به خانواده متوفی نخواهد داشت.
آیا می‌دانید؟
در موارد ذیل زن می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید:
۱- عدم پرداخت نفقه زن و انجام سایرحقوق واجب زن به مدت شش ماه
۲- بدرفتاری غیر قابل تحمل مرد با زن و فرزندان
۳- بیماری خطرناک غیر درمان مرد در حدی که سلامت زن را به خطر اندازد
۴- دیوانه بودن مرد در زمانی که امکان فسخ نباشد.
۵- اشتغال مرد به کاری که به حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی او لطمه می‌زند.
۶- محکومیت به حبس در حال اجرا از ۵ سال به بالا (مرد در زندان باشد)
۷- اعتیادی که به اساس زندگی خانوادگی ضرر بزند مانند اعتیادی که منجر به بیکاری مرد شود.
۸- ترک بدون علت خانواده یا غیبت یکسره به مدت ۶ ماه بدون دلیل موجه.
۹- محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب به جرمی، که اجرای مجازاتش آبرو و موقعیت زن رابه خطر بیاندازد.
۱۰- بچه دار نشدن مرد پس از ۵ سال زندگی مشترک
۱۱- مفقودالاثر شدن زوج به مدت طولانی (به مدت ۶ ماه از زمان مراجعه زوجه به دادگاه) ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسرش
آیا می‌دانید؟
با تحقق یکی از شرابط دوازده گانه و اثبات آن در دادگاه زن می‌تواند با استفاده از وکالت ضمن عقد با مراجعه به دادگاه خانواده و طی تشریفات قانونی از جمله داوری و قطعیت حکم، نسبت به اجرای طلاق اقدام نماید.
آیا می‌دانید؟
وجود بعضی عیوب در زن و مرد، چنانچه از وجود این عیوب قبل از وقوع عقد مطلع نبوده باشند موجب انحلال عقد نکاح و فسخ ازدواج می‌شود به عنوان مثال ناتوانی جنسی در شوهر و یا جذام و زمین گیری در زن
آیا می‌دانید؟
هرگاه دادگاه به تقاضای زن حکم طلاق را صادر نماید، چنانچه شوهر حسب اجرای حکم در دفتر طلاق حاضر نشود دادگاه نماینده‌ای را به دفترخانه به نمایندگی ازشوهر برای اجرای صیغه طلاق معرفی می‌نماید.
آیا می‌دانید؟
طلاق رجعی طلاقی است که برای شوهر در مدت عده، حق رجوع است این حق فقط جزء اختیارات شوهر است و تابع تشریفات خاصی است و با هر بیان و اقدامی که حکایت از رجوع کند محقق می‌شود و بلافاصله زن نیز مکلف به انجام وظایف زناشویی است.
آیا می‌دانید؟
طلاقی که از طرف دادگاه به تقاضای زوجه به علت عسر و حرج صادر می‌شود طلاق بائن است و مرد حق رجوع ندارد.
آیا می‌دانید؟
هر گاه طلاق در شرایط ذیل صادر شود، طلاق بائن است و مرد حق رجوع ندارد
۱- طلاقی که قبل از زناشویی واقع گردد
۲- طلاق زن یائسه
۳- طلاق خلع و مبارات (یعنی طلاقی که زوجه در قبال طلاق مالی را به زوج ببخشد و کراهت از طرف زوجه یا از هر دو طرف باشد) سومین طلاق بعد از سه وصلت پی در پی که موجب حرمت زن می‌شود
آیا می‌دانید؟
افرادی که خود را صاحب حق می‌دانند، اما توان و تمکن مالی برای پرداخت هزینه دادرسی را ندارند می‌توانند درخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی نمایند.
آیا می‌دانید؟
اگر شخص بتواند اعسار خود را در دادگاه ثابت نماید می‌تواند از تمام یا قسمتی از هزینه‌های دادرسی معاف شده و از وکیل مجانی استفاده نماید.
آیا می‌دانید؟
اگر پس از صدور حکم اعسار معلوم شودکه مدعی اعسار به دروغ خود را معسر اعلام کرده است به مجازات حبس محکوم خواهد شد.
آیا می‌دانید؟
اگر پس از صدور حکم اعسار معلوم شود شهود به دروغ به نفع معسر شهادت داده اند شهود نیز به حبس محکوم می‌شوند.
آیا می‌دانید؟
برابر قانون آزار و اذیت زنی که باردار است و چنانچه موجب سقط جنین شود جرم است.
آیا می‌دانید؟
قانونگذار کسانی که زن حامله را به سقط جنین راهنمایی می‌کنند چه پزشک باشد و چه فرد عادی، قابل تعقیب و مجازات می‌داند.
آیا می‌دانید؟
چنانچه پزشک غیر از موارد مجاز از نظر قانونی، اقدام به سقط جنین کند به مجازات حبس از ۲ تا ۵ سال محکوم، و ملزم به پرداخت دیه جنین خواهد شد.
آیا می‌دانید؟
درخواست صدور مجوز سقط جنین فقط هنگامی پذیرفته می‌شود که جهت درمان بوده و قبل از ۴ ماهگی جنین به درخواست زوجین و با معرفینامه پزشک نتایج آزمایشات پزشکی به اداره کل پزشکی قانونی استان تقدیم می‌شود.
آیا می‌دانید؟
اگر مادر در غیر از موارد قانونی جنین خود را سقط کند باید دیه آن را بپردازد.
آیا می‌دانید؟
در امور مدنی خواهان و خوانده در هر مرحله از دادرسی می‌توانند دعوی خود را از راه سازش خاتمه دهند ولیکن این سازش باید در دفتر اسناد رسمی و یا در دادگاه تنظیم شود.