دانستنی های مالیاتی
-
| عنوان | حقیقی | حقوقی | توضیح کاربردی |
|---|---|---|---|
| اظهارنامه عملکرد | باید هر سال تا ۳۱ خرداد | باید هر سال تا ۳۱ تیر | محاسبه مالیات سالانه (مهمترین تکلیف) |
| ثبتنام در مالیات (کد اقتصادی) | ضروری | ضروری | ثبتنام در tax.gov |
| مالیات بر ارزش افزوده | فقط گروههای خاص و بالای حد نصاب | برای فعالیتهای اقتصادی مشمول آری | اظهارنامه هر فصل، نرخ ۹٪ |
| گزارشات فصلی (TTMS) | فقط گروه اول | اجباری | ارسال فاکتور خرید و فروش هر فصل |
| دفاتر قانونی (روزنامه/کل) | فقط گروه اول | اجباری | جایگزینپذیر نیست؛ اکسل قبول نیست |
| مالیات حقوق کارکنان | اگر کارمند دارد | اگر کارمند دارد | باید هر ماه لیست حقوق در سامانه ارسال شود |
| مالیات تکلیفی ۱۰٪ | برای پرداخت به پیمانکاران و اساتید | برای پرداخت به پیمانکاران و اساتید | باید از مبلغ کسر شده و به اداره مالیات واریز شود |
| مالیات اجاره دفتر / ملک | اگر دفتر اجارهای باشد | اگر دفتر اجارهای باشد | طبق ماده ۵۳ |
| ماده ۱۶۹ (صورتحساب الکترونیکی) | برای کسبوکارهای متوسط/بزرگ | برای همه شرکتها | صدور فاکتور رسمی و صورتحساب الکترونیک |
| پلمب دفاتر | گروه اول الزامی | اجباری | هر سال قبل از سال جدید پلمب میشود |
| پرداخت ارزش افزوده فصلی | برخی حقیقیها | همه مشمولین | بیشترین جریمه در ایران همین است |
| تسلیم صورت معاملات فصلی | حقیقی گروه اول | همه حقوقی | هر ۳ ماه یکبار |
| مفاصا بیمه تأمین اجتماعی | در پیمانکاری حقیقی: بله | در قراردادهای شرکت: همیشه | برای تسویه قراردادها |
| مفاصا مالیات قرارداد | در قراردادهای بزرگ | در قراردادها معمولاً الزامی | برای تسویه با کارفرمای دولتی |
| بخشودگیها | ماده ۱۰۱، معافیت سالانه | ماده ۱۳۹، هزینههای قابل قبول | بسته به نوع فعالیت |
------------
مهمترین مالیاتهایی که حقیقی و حقوقی باید بشناسند
اشخاص حقیقی (فریلنسر، فروشگاه، خدمات، تولیدی کوچک)
مالیات عملکرد (بر اساس سود)
مالیات ارزش افزوده (اگر مشمول)
مالیات تکلیفی ۱۰٪
مالیات حقوق کارکنان
مالیات اجاره
مالیات خودرو/منزل (دارایی یا لوکس)
مالیات پایانه فروشگاهی (POS)
-------------
اشخاص حقوقی (شرکتها، مؤسسات غیرانتفاعی/انتفاعی)
مالیات عملکرد شرکت
مالیات ارزش افزوده
مالیات تکلیفی ۱۰٪ پیمانکاران
مالیات حقوق کارکنان
دفاتر قانونی و هزینههای قابل قبول
صورتهای مالی (مهم!)
گزارش فصلی TTMS
صورتحساب الکترونیک ماده ۱۶۹
مالیات اجاره دفتر
مفاصاحساب مالیات قرارداد
مفاصاحساب بیمه قرارداد
مالیات اموال و دارایی
------------
جدول چکلیستهای مهم مالیاتی
| سؤال | باید انجام شود؟ | چرا مهم است؟ |
|---|---|---|
| آیا این پرداخت به شخص حقیقی است؟ | اگر بله → ۱۰٪ مالیات تکلیفی | برای جلوگیری از جریمه ماده ۱۹۹ |
| آیا پرداخت بابت حقوق است؟ | اگر بله → لیست حقوق ماهانه | مالیات حقوق اجباری است |
| آیا پرداخت با فاکتور رسمی است؟ | اگر خیر → هزینه رد میشود | اداره مالیات قبول نمیکند |
| آیا شماره اقتصادی طرف ثبت شده؟ | همیشه | طبق ماده ۱۶۹ |
| آیا پرداخت نیاز به مفاصاحساب بیمه دارد؟ | اگر قرارداد پیمانکاری است | تعیین سقف مالیاتی |
| آیا این هزینه مرتبط با فعالیت موسسه است؟ | اگر نه → هزینه غیرقابل قبول | مالیات نهایی را بالا میبرد |
| آیا سند و قرارداد دارید؟ | باید باشد | کلید پذیرش در رسیدگی مالیاتی |
| آیا این هزینه مشمول ارزش افزوده است؟ | اگر بله → ۹٪ باید پرداخت و ثبت شود | یکی از پرتکرارترین جرائم |
---------
چکلیست ۲ — پایان هر ماه
ثبت تمام هزینهها در سیستم
ارسال لیست مالیات حقوق در صورت وجود کارمند
پرداخت مالیات تکلیفی کسر شده
بررسی بدهی مالیاتی
ثبت صورتحساب الکترونیکی (ماده ۱۶۹)
-----------------------------------------
چکلیست ۳ — پایان هر فصل (۳ ماه)
ارسال گزارش فصلی TTMS
ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
پرداخت ارزش افزوده
بستن اسناد درآمد و هزینه فصل
کنترل فاکتورهای رسمی خرید و فروش
------------------------------------------
چکلیست ۴ — پایان سال مالی
پلمب دفاتر سال بعد
تنظیم ترازنامه و صورت سود و زیان
جمعآوری قراردادها و فاکتورها
محاسبه مالیات عملکرد
ارسال اظهارنامه
بررسی هزینههای قابل قبول و غیرقابل قبول
آمادهسازی اسناد برای رسیدگی
-----------------------------------------
بخش سوم: مهمترین مواردی که بیشترین جریمهها را دارد
(اینها مهمترین بخش برای همه هستند!)
عدم ارسال ارزش افزوده فصلی
عدم ارسال گزارش فصلی TTMS
عدم ثبت فاکتورهای الکترونیکی
نداشتن دفاتر قانونی (شرکتها)
هزینه بدون فاکتور رسمی → رد هزینه
عدم پرداخت مالیات تکلیفی ۱۰٪
لیست حقوق ندادن برای کارکنان
گزارش نکردن کارتخوانها
عدم ارائه صورتهای مالی
---------------------------------------
ماده ۷ – نگهداری سوابق
مودیان باید اصل فایلهای ارسالی و اسناد پشتیبان (فاکتورها، قراردادها و…) را حداقل به مدت ۵ سال نگهداری کنند.
ماده ۸ – جریمه تأخیر و عدم ارسال
عدم ارسال بهموقع دفاتر الکترونیکی، مشمول جریمه ۲۰٪ مالیات متعلق آن سال خواهد بود.
عدم تهیه و ارسال دفاتر منجر به لغو معافیتها و مشوقهای مالیاتی میشود.
ماده ۹ – حذف دفاتر فیزیکی
از سال ۱۴۰۴ دفاتر پلمپشده فیزیکی حذف شده و مودیان تنها مکلف به ارسال دفاتر الکترونیکی هستند.